یاسر رضائی پیته نوئی - استادیار حسابداری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
مهدی صفری گرایلی - دانشیار گروه حسابداری، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران.
محمد نوروزی - استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.

امروزه اجتناب مالیاتی به عنوان یک رفتار فرصت طلبانه، از عمده ترین مشکلاتی است که سیستم مالیاتی با آن مواجه می باشد. عوامل مختلفی بر اجتناب مالیاتی شرکت ها تاثیرگذار است که یکی از این عوامل، اعتماد اجتماعی است. به طوری که، مدیران شرکت‎هایی با سطح اعتماد اجتماعی بالا، به‎دلیل وجود هنجارهای اخلاقی حاکم بر محیط این شرکت‎ها، تمایل کمتری برای اعمال رفتار فرصت طلبانه و اجتناب مالیاتی دارند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین اعتماد اجتماعی با میزان اجتناب مالیاتی شرکت و مطالعه اثر تعدیل کنندگی (جایگزینی یا مکمل) حاکمیت شرکتی بر این رابطه می پردازد. بدین منظور، برای سنجش اجتناب مالیاتی شرکت از دو معیار تفاوت دفتری مالیات و نرخ موثر مالیاتی و همچنین از پرسشنامه صفاری‎نیا و شریف (1389) برای اندازه گیری اعتماد اجتماعی استفاده گردید. پرسشنامه مذکور برای 116 شرکت ارسال گردیدکه در نهایت تعداد 82 شرکت به پرسشنامه ها پاسخ دادند و در تحلیل های آماری لحاظ شدند.پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول مدل های اندازه گیری و ساختاری پژوهش، یافته های پژوهش حاکی از آن است که اعتماد اجتماعی موجب کاهش اجتناب مالیاتی شرکت می گردد. علاوه بر این مطابق با پیش بینی نظریه جایگزینی، نتایج نشان می دهدکه حاکمیت شرکتی رابطه منفی بین اعتماد اجتماعی و اجتناب مالیاتی شرکت ها را تضعیف می کند.

اعتماد اجتماعی, اجتناب مالیاتی, حاکمیت شرکتی, نظریه جایگزینی, نظریه مکمل