اصغر محمدیان - علوم دامی،دانشکده کشاورزی،دانشگاه ارومیه،ارومیه،ایران
یونس علی جو - عضو هیئت علمی گروه علوم دامی دانشگاه ارومیه
حامد خلیل وندی بهروزیار - استادیار/دانشگاه ارومیه

سابقه و هدف: دوره انتقال در دام های شیری به دلیل تغییرات ناگهانی و عمیق فیزیولوژیکی و متابولیکی حین گذر از مرحله غیر شیرواری به دوره شیردهی از اهمیت خاصی برخوردار است. بکارگیری روش های مختلف تامین انرژی با کمک جیره های گلوکوژنیک یا لیپوژنیک در طی دوره های قبل و بعد از زایش راهکارهای اصلی برای اجتناب از توسعه بیماری های متابولیکی و افزایش راندمان آبستنی شناخته شده اند. هدف از آزمایش حاضر، ارزیابی تاثیر منابع مختلف نشاسته و اسید چرب بر عملکرد، ترکیبات شیر و قابلیت هضم مواد مغذی در دوره انتقال میش های قزل بود. مواد و روش ها: بدین منظور، آزمایشی با استفاده از 20 راس میش آبستن نژاد قزل با میانگین 3 سال سن و میانگین وزن بدن 2/2±65 کیلوگرم از 30 روز مانده به زمان مورد انتظار زایش تا 30 روز پس از زایش، در قالب یک طرح کاملا تصادفی و با روش فاکتوریل 2×2 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره بر پایه ذرت + اسیدهای چرب اشباع (مکمل اسید پالمتیک (رومی فت))، 2) جیره بر پایه ذرت + اسیدهای چرب غیراشباع محافظت شده در شکمبه (مکمل امگا- 3 ماهی (پرشیافت)) ، 3)جیره بر پایه جو + اسیدهای چرب اشباع (مکمل اسید پالمتیک)، 4) جیره بر پایه جو + اسیدهای چرب غیراشباع محافظت شده در شکمبه (مکمل امگا-3 ماهی) بودند. یافته ها: نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین، عصاره اتری و خاکستر نداشته است (05/0 P). به گونه ای که در میش های تغذیه شده با جیره های حاوی دانه جو کاهش وزن بیشتری نسبت به جیره های حاوی دانه ذرت مشاهده شد. تولید شیر و پروتئین شیر تحت تاثیر منبع نشاسته و نوع مکمل چربی قرار نگرفت (05/0 P)، و همچنین در بین تیمارهای حاوی دانه جو، تیمار مکمل اسید پالمیتیک دارای درصد چربی شیر بیشتری نسبت به تیمار مکمل امگا-3 بود. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که احتمالا استفاده از دانه ذرت و مکمل اسیدهای چرب اشباع باعث کاهش وزن کمتری در میش ها در دوره بعد از زایمان می شود که البته تایید این نتایج نیاز به آزمایشات عملکردی و متابولیکی بیشتری دارد.

دانه جو, دانه ذرت, مکمل اسیدهای چرب, دوره انتقال