عنایت اله زمانپور - دکترای سنجش و اندازه گیری، استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
جلیل یونسی - دکترای سنجش و اندازه گیری، دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مصطفی رستگار آگاه - دانشجوی دکترای سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مهسا مهرابی - کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

سنجش نگرش با تحلیل داده ها به پایان نمی رسد بلکه آغاز راهی است که بتوان کیفیت گویه های نگرش سنجی را افزایش داد و فرصتی فراهم کرد تا خطای اندازه گیری را کاهش داد. در این پژوهش تفاوت بین دو نظریه کلاسیک اندازه گیری (CTT) و نظریه سوال- پاسخ (IRT) در تعیین ویژگی های روان سنجی داده های حاصل از افکارسنجی مطالعه شده است؛ قبل از ارائه نتایج تحلیل های مربوط به این دو نظریه به منظور بررسی روایی و نیز ساخت و تایید ابزار از تحلیل عامل اکتشافی (EFA) و تحلیل عامل تاییدی (CFA) نیز بهره برده شده است. موضوع موردمطالعه، داده های واقعی مربوط به افکارسنجی ۳۶۸۴ نفر از اقشار مختلف مردم درخصوص برنامه های تلویزیونی بوده است. یافته ها حاکی از آن است که هر دو نظریه کلاسیک و سوال- پاسخ می توانند اطلاعات مشابهی درباره گویه های مقیاس در ارتباط با خصیصه مکنون مورد اندازه گیری ارائه دهند، اما دو نظریه اندازه گیری تصاویر متفاوتی از دقت مقیاس ها به دست می دهند. به طور کلی، نظریه سوال- پاسخ، هم اطلاعات غنی تری درباره دقت اندازه گیری و هم پیشنهاد های روشن تری برای بهبود مقیاس ارائه می دهد.

نگرش سنجی, نظریه کلاسیک اندازه گیری, نظریه سوال- پاسخ, ویژگی های روان سنجی