محمدمهدی خطیب - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند.
پویا صادقی فرشباف - محقق پسادکتری/ دانشگاه بیرجند

چکیده گسل های فعال بعنوان گسل های لرزه ای با ایجاد تکانه های لرزه ای و پدیداری گسیختگی های سطحی، همه ساله خسارت های زیادی را در گوشه و کنار جهان تحمیل می کنند و به دلیل تداوم تانسور تنش های عامل، پتانسیل قابل توجهی را برای حرکت های مجدد و متعاقبا بروز دوباره ی خسارت و تلفات دارند. بنابراین شناخت این گسل ها و مفاهیم مرتبط با آن تا اندازه ی زیادی در برنامه ریزی های کلان یک کشور مفید است. یکی از مهمترین مفاهیم گسل های فعال، حریم گسلی است. برای درک صحیح این مفهوم لازم است به مفاهیم دیگری همچون پرتگاه های گسلی،  مهاجرت پرتگاه ها، گسل کور، تکامل سیستم گسل، نقشه های چگالی، زون اجتناب، افشانه های گسلی و پارامترهای هندسی تعیین حریم از جمله  مقدار جابجایی قطعه ی گسل، طول بخش فعال گسل، زاویه ی شیب صفحه گسل، زاویه ی نشیب توپوگرافی، زاویه ی ریک بردار لغزشی بر روی گسل وضریب واحدهای سنگی برش خورده در پهنه ی گسل توجه شود. در این تحقیق، با مروری بر این مفاهیم و مطالعات انجام شده در خاور ایران از جمله جابجایی چپگرد 470 متری در مسیر گسل دشت بیاض، تلاش می شود تا مفهوم شفاف تری از حریم گسل که دربرگیرنده ی این تعاریف باشد ارائه شود.

واژگان کلیدی: گسل فعال, حریم, زون اجتناب, پارامترهای هندسی