نجمه سلیمانی میمندی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق – گرایش جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

حقوق کیفری مدرن بر پایه ی چهار اصل مهم استوار گردیده است که عبارت اند از: اصل قانونمندی، اصل لزوم ارتکاب رفتار، اصل تقصیر و اصل شخصیبودن مسئولیت کیفری. در واقع، این اصول با هدف تحقق بهتر عدالت در قلمرو حقوق کیفری به وجود آمده اند. در حقوق کیفری ایران جرائم بر حسب عنصر روانی مورد نیاز به جرائم عمدی و غیر عمدی تقسیم می شوند. با این توصیف که جرائم عمدی جرائمی هستند که عنصر روانی مورد نیاز در خصوص آنها قصد مجرمانه است و جرائم غیر عمدی جرائمی هستند که عنصر روانی درخور برای شکل گیری آن ها تقصیر می باشد. تقصیر، مبنای مسئولیت کیفری است که از فاعل مختار، سر میزند و این مسئولیت شخصی است و مسئولیت جزایی به خاطر عمل دیگری در صورتی ثابت است که شخص، مسئول عمل دیگری باشد یا نوعی تقصیر و سهل انگاری در رابطه با عمل ارتکابی از او سر زده باشد. به عبارتی دیگر برای آنکه عنصر روانی تحقق پیدا کند علاوه بر اراده ارتکاب جرم، لازم است قصد مجرمانه یا خطای جزایی نیز وجود داشته باشد. در جرایم عمدی، قصد مجرمانه، عنصر روانی آن جرم است؛ اما در جرایم غیر عمدی، قصد مجرمانه منتفی است و به جای آن تقصیر، رکن روانی جرم را تشکیل میدهد.

تقصیر، مسئولیت کیفری، عنصر روانی، خطای جزایی.