الهه اصغری - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه گیلان
مجتبی جانی پور - دانشیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه گیلان
مهین سبحانی - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه گیلان

دراساسنامه های دادگاه کیفری یوگسلاوی و دیوان کیفری بین المللی اصطلاح دستور دادن به صراحت ذکر شده است، اما با توجه به سازمان یافتگی جرایم بین المللی که به صورت گسترده رخ می دهندو نتایج فجیع وجبران ناپذیری را به دنبال دارد؛اصل مسئولیت دستوردهندگان به چالش کشیده نشده است.مقاله حاضر با استناد به پرونده های مطروحه وتعریف فاعل معنوی در حقوق داخلی به این نتیجه می رسد که دستوردهنده درجرایم بین المللی با نهاد فاعل معنوی قابل تطبیق می باشد.بنابراین صرف عدم مداخله در ارتکاب رکن مادی جرایم دلیل برعدم مسئولیت نیست ومرتکبین اصلی جنایات نمی توانند به این بهانه ازمجازات فرارنمایند.

فاعل معنوی، دستور دادن، مسئولیت مافوق، جرایم بین المللی