حمیدرضا شهبازیان - دانشگاه رازی

مساله ی معاطات در تعداد قابل توجهی از عقود مورد پذیرش بوده و بحث چندانی درباره آن ها وجود ندارد اما در مورد نکاح موضوع متفاوت است و بحث های بسیاری درباره امکان یا عدم امکان انجام نکاح به صورت معاطات مطرح شده است.در این زمینه عده ی کثیری از فقها قائل به بطلان نکاح معاطاتی بوده و دلایلی نیز بر مدعای خود اقامه نموده اند دلایلی از قبیل اجماع روایات سیره ی مسلمین مرتکز بودن لزوم تلفظ در عقد نکاح نزد متشرعین و... در مقابل، تعداد معدودی با فتوای شاذ خویش قائل به صحت تعاطی در نکاح گشته اند و آن ها نیز دلایلی را بر این ادعا اقامه کرده اند دلایلی که بیشتر با تمسک به اطلاق آیات و روایات مطرح شده اند و با رد و ابطال از سوی گروه مقابل مواجه شدهاند و اساسا با وجود ادله ای که لفظی بودن ایجاب و قبول را در نکاح شرط می دانند جایی برای تمسک به اطلاق باقی نخواهد ماند همچنین دلایل دیگری از قبیل سیره مسلمین آنچنان مستحکم می باشند که راه را برای هر پژوهشگر منصفی روشن می نمایند

عقد، نکاح، ایجاب و قبول، لفظ ، معاطات