سپیده رستمی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، گروه علوم دامی، اهواز، ایران
محمدتقی بیگی نصیری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، گروه علوم دامی، اهواز، ایران
محمد نظری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، گروه علوم دامی، اهواز، ایران
صالح طباطبایی وکیلی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، گروه علوم دامی، اهواز، ایران

هدف: پژوهش حاضر به­منظور بررسی استفاده از سطوح مختلف لسیتین سویا در رقیق­کننده تریس بر کیفیت منی و نسبت جنسیت با استفاده از تکنیک real-time qPCR اجرا شد. مواد و روشها: نمونه­گیری از چهار گاو نر نژاد هلشتاین، یک بار در هفته انجام شد و سپس نمونه­های مناسب با هم مخلوط شدند. نمونههای اسپرم (در چهار تکرار) به سه گروه شامل صفر، یک و دو درصد لسیتین سویا اختصاص داده­شد. و فراسنجه­های کیفی و نیز نسبت جنسیت منی در آن­ها تعیین شد. در این تحقیق به­منظور شستشوی منی و حذف سلول­های مرده، از تکنیک شنا به سمت بالا (Swim up) استفاده شد. ژن های PLPو SRY به ترتیب برای جداسازی قطعات خاصی از توالی های کروموزوم X- وY- تکثیر شدند. در این روش PAR به عنوان ژن مرجع جهت نرمال­سازی داده­های حاصل از بیان ژن در واکنش real- time qPCR استفاده شد. نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تکنیک Swim up و سطوح مختلف لسیتین سویا موجب بهبود کیفیت منی شدند. علاوه براین، استفاده از تکنیک Swim up باعث کاهش معنی­دار بیان ژنPLP (11/0±75/0) و افزایش معنی­دار بیان ژن SRY (13/0±37/1) شد. اما استفاده از سطوح مختلف لسیتین سویا تغییری در نسبت جنسیت اسپرم ایجاد نکرد. نتیجه گیری: به طورکلی، لسیتین سویا یک جایگزین مناسب برای منابع حیوانی بوده و موجب بهبود کیفیت مایع منی می شود. با توجه به محدودیتهای موجود در استفاده از منابع حیوانی در رقیق کننده گاو، استفاده از لسیتین سویا به عنوان یک منبع گیاهی پیشنهاد می شود.  

تکنیک real- time qPCR, لسیتین سویا, نسبت جنسیت