صدیقه عبداللهی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ایران
علیرضا ایلدرمی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ایران
عبدالرسول سلمان ماهینی - استاد گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
سیما فاخران - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران

یک گام موثر و کاربردی در بهبود مدیریت سرزمین، شناسایی و تعیین مناطق همگن عرضه خدمات اکوسیستمی است. ازاین رو در این مطالعه، پس از کمی سازی و نقشه سازی خدمات اکوسیستمی ارزش زیبایی شناسی، ارزش تفرجی و کاهش آلودگی صوتی، از روش خوشه بندی K-Means به منظور شناسایی مناطق همگن عرضه خدمات اکوسیستمی استفاده شد و پهنه بندی مناطق همگن در محیط GIS تهیه گردید. به منظور بررسی منابع اثرگذار بر عرضه خدمات اکوسیستمی، پارامترهای شیب، ارتفاع، تراکم جمعیت، فاصله از مسیرهای دسترسی، فاصله از مسیر رودخانه، درصد انواع کاربری های موجود و فاصله از مرکز بزرگ ترین منطقه شهری منطقه مطالعاتی، برای هر یک از مناطق همگن و یا خوشه ها استخراج گردید. براساس شاخص صحت سنجی دیویس-بولدین تعداد بهینه خوشه ها 4 به دست آمد. خوشه 2 با مساحت 686.27 کیلومترمربع دارای بیشترین وسعت در منطقه است درحالی که خوشه یک با 119.75 کیلومترمربع کمترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. بررسی پارامترهای محیطی-اجتماعی نشان داد که کاربری اراضی بیشترین تاثیر را در عرضه خدمات اکوسیستمی دارد. نتایج نشان داد که رابطه مستقیمی بین این پارامترها و عرضه خدمات اکوسیستمی در هر یک از خوشه ها وجود دارد. براساس نتایج این مطالعه بررسی مناطق همگن عرضه خدمات اکوسیستمی می تواند در بهبود برنامه ریزی و مدیریت کاربری زمین موثر واقع شود.

خدمات اکوسیستمی, خوشه بندی K-Means, پهنه بندی مکانی, مدیریت سرزمین, اصفهان