فاطمه مفرح - کارشناس ارشد جامعه شناسی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان واحد تهران شمال)

در این مقاله مسئله و هدف محوری، بررسی نقش عوامل اجتماعی موثر در ارتقاء حس هویت و تعلق اجتماعی در راستای مشارکت شهروندان در محله می باشد. برای مشخص نمودن ابعاد موضوع و تعریف آن مطالعاتی متمرکز بر نتایج تحقیقات انجام یافته در خارج و داخل کشور انجام شده است؛ همچنین بر اساس رویکرد جامعه شناختی، عمده ترین تحولات نظری این مقوله با استناد به ترکیبی از نظریه های اندیشمندانی چون دورکیم، زیمل، پارسونز، اینگلهارت و پاتنام، فوکویاما، ساپ و هارود، هانتینگتون و... بررسی شده است. از آنجا که سازوکارهایی از جمله افزایش سطح مشارکت، تقویت تعاملات اجتماعی و توسعه همه جانبه باعث بسط احساس امنیت و ارتقاء حس هویت و تعلق اجتماعی در جامعه می شود، این مقاله درصدد است با روش اسنادی و کتابخانه ای ابعاد جامعه شناختی تعلق اجتماعی شهروندان و عوامل اجتماعی موثر (پیوندهای اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همبستگی و انسجام محله ای) بر ارتقاء حس هویت و تعلق اجتماعی را در راستای مشارکت شهروندان در محله، با نگاهی به ساختار محله در شهر مورد بررسی قرار دهد و بر اساس مباحث نظری مربوط به مشارکت اجتماعی چارچوب مفهومی استدلالی را پایه ریزی کند تا تاثیر مشارکت اجتماعی بر ارتقاء حس هویت و تعلق اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین بر اساس نتیجه گیری به عمل آمده پیشنهاداتی برای افزایش مشارکت شهروندان و ارتقاء حس هویت و تعلق اجتماعی شهروندان به محله ارایه می شود.

تعلق اجتماعی، پیوند اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همبستگی و انسجام محله ای