محمدعلی کلهر - کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی، دبیر آموزش و پرورش ناحیه یک قم
محمد سپهری - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ اسلام، دبیر آموزش و پرورش

کنترل و نظارت به عنوان یکی از وظایف اصلی مدیر، از ارکان اصلی عناصر حیاتی مدیریت سالم وکارآمد است. در منابع و آموزه های دینی، دستورات صریح و روشنی در مورد نظارت وجود دارد و مدیران مسلمان به داشتن یک نظام کامل، جدی و عادلانه برای کنترل بر سازمان سفارش شده اند. سیره مدیریتی پیامبر اعظم (ص) به عنوان الگوی کامل و جامع و حسنه برای تمام جهان و بشریت بخصوص مسلمانان می تواند مدیران اسلامی را به نظارتی عادلانه و جدی رهنمون نماید. در سیره نبوی (ص) به نظارت آشکار چه مستقیم و غیرمستقیم اشاره شده است و پیامبر (ص) در مواردی خود بطور مستقیم به نظارت می پرداخت و تذکرات لازم و اقدامات اصلاحی لازم را انجام می دادند. گاهی ناظران پنهانی ومخفی گزارش کار خویش را به پیامبر اعظم (ص) می دادند و آن حضرت در صورت وجود نقص و یا انحرافات دست به اقدام می زدند. ناظران مخفی پیامبر (ص) در تمامی ماموریت های تبلیغی و جنگی وجود داشتند. سیره و زندگانی پربرکت پیامبر اعظم (ص) سراسر سفارش به مراقبت درونی و خود کنترلی است.

سیره مدیریتی پیامبراعظم (ص)، نظارت آشکار، نظارت درونی، نظارت مخفی