شهرام هاشم نیا - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
مهدی مختارپور - دکتری جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نریمان اکبری - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

بهره برداری از مفاهیم و بدنه اصلی نظریات وارد شده به فرآیند تحصیل علم اجتماع در قالب رشته های دانشگاهی گوناگون، بدون در نظر گرفتن ریشه و خاستگاه فکری جامعه مبدا و همچنین اندیشمندان همطراز فکری با آنها و عدم تعیین حدود و ثغورعرصه فعالیت های اجرایی، آموزشی و پژوهشی علوم انسانی به طور عام و حوزه های تخصصی به طور خاص، امری خالی از اشکال نیست. شناخت هر پدیده ای نیاز به ساز و کارهای خاصی دارد و از آن مهم تر شناخت آفت ها و کاستی های آن پدیده عالوه بر ساز و کارها، نیاز به هنر عرضه راهکارهای عملی برای رفع، حل و کاهش مصائب آن پدیده را می طلبد، بی شک شناخت مولفه های علوم انسانی در قالب شناخت یک پدیده و آسیب شناسی پارادایم آن به عنوان هدف این مقاله مطرح است. این پژوهش در پی پاسخ به سواالت زیر است: آیا الزامی برای مقایسه تطبیقی نظریه های پایه در جامعه شناسی غربی و اسلامی وجود دارد سرچشمه پیدایش جوامع انسانی در دو نگاه اسلامی و غیر اسلامی آن چه تفاوت هایی دارد تفاوت نگاه به ماهیت جامعه (اصالت فرد یا اصالت جمع( در دو نگاه وارداتی و بومی چگونه است ابتدا و انتهای مسئله تکامل اجتماعی در اندیشه اسلامی و اندیشه غربی چیست نگاه به نخبگان تاریخ ساز در جامعه شناسی مبتنی بر دین و جامعه شناسی غربی چه تفاوت هایی دارد روش تحقیق مورد استفاده، روش توصیفی و مروری است که واقعیت های موجود پیرامون حدود و ثغور علوم انسانی در جوامع جهانی به طور عام و جامعه اسلامی ایران را به طور خاص آشکار می کند. یافته ها نشان می دهدکه نظریات جامعه شناسی در مفاهیم پایه همچون، سرچشمه پیدایش جوامع انسانی، اصالت فرد یا اصالت جمع، مسیر تکامل اجتماعی و نقش نخبه در تاریخ در دو نگاه اسلامی و غیراسلامی عمیقا متفاوت است.

بومی سازی، ساختار نظریه های وارداتی، ماهیت جامعه، تکامل اجتماعی، نخبگان.