رهیافتی تاریخی به اندیشه ابن خلدون در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی ؛ با تکیه بر کتاب المقدمه

مطالعه تاریخ و چگونگی تفکرات بشری به سبب نتایجی که از آن حاصل میشود، همواره موضوع پژوهشی محققان عرصه های مختلف دانش بشری بوده است. در واقع تعلیم و تربیت، شاخهای از معرفت است که با بهره گیری از یافته های روانشناسان و جامعه شناسان و داده های فرهنگی ، دینی و فلسفی و با تکیه بر روشهای علم و فلسفه ، ترکیبی متنوع و در تکاپوی انسجام را پدید می آورد . نوشتار پیش رو بارویکردی تاریخی- تحلیلی میکوشد تا نقش و اهمیت آراء ابن خلدون در نظام تعلیم و تربیت اسلامی بپردازد. یافته ها حاکی از آن است که ابن خلدون یکی ازبرجسته ترین متفکران و صاحب نظران در عرصه تعلیم و تربیت است. وی صاحب تالیفات مختلفی است که مهمترین آن به مقدمه ابن خلدون مشهور است . وی در مقدمه، به موضوع تعلیم و تربیت پرداخته و به اصول؛ اهداف، روشها و عوامل تعلیم و تربیت اشاره کردهاند. ابن خلدون معتقد استانسان موجودی دارای عقل و آزادی و سرشار از استعدادهای خدادادی است که قابلیت تغییرات گسترده را دارد. برای رسیدن به این هدف، مهمترین نقش را تعلیم و تربیت ایفا می کند؛ زیرا با تعلیم صحیح است که استعدادهای انسان شکوفا می شود و می توان آن را با فرهنگ انسانی و اسلامی آشنا کرد. اگر تعلیم و تربیت با مبانی دینی و عقلی باشد، آموزش معارف، تقویت ایمان، تعهد به انجام فرائض الهی و اخلاقی اثرگذار خواهد بود، در این صورت است که تعلیم و تربیت صحیح به شخصیت انسان ها در زندگی فردی و اجتماعی با شیوه اسلامی رنگ می دهد.

Keywords:

ابن خلدون , مقدمه , تعلیم و تربیت , نظام آموزشی , اصول و اهداف آموزشی