اسرائیل صبا - دانشجوی کارشناسی ارشد - معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد

مناره جام با شکوه ترین اثر معماری دوره سلطنت غوریان است، که به نحوی اقتدار و شهرت آنهارا به نمایش می گذارد. این مناره از منظر زیبایی شناختی، تزئینات و کتیبه های کوفی از زیبا ترین مناره های آجری دنیا به شمار می رود، که بیش از هشت قرن در دل دره بیابان، در تقاطع دو رود خانه؛ هریرود و رودجام همچنان استوار باقیمانده است. وجود و بقای این مناره با عظمت در میان چنین کوهستان یک راز قابل تامل و قابل تحقیق است. گفته می شود شهری در اطراف این مناره وجود داشته که در اثر یک حادثه (طبیعی یا تاریخی) کاملا نابود شده است، بعضی باستان شناسان بر این باورند که شهرفیروزکوه پایتخت سلاطین غوری در محل مناره جام موقعیت داشته که توسط مغول ها کاملا نابود شده است، از سوی دیگر عده باستان شناسان بر این باورند که شهر فیروز کوه در جای دیگر موقعیت داشته و بناهای اطراف مناره جام را سیل نابود کرده است، و تنها این مناره از شر سیل در امان مانده است. هر کدام این دو نظریه درست باشد قابلیت بحث دارد؛ که چه چیز باعث شده که هیچ عامل تا هنوز نتوانسته صدمه آن چنانی بر پیکر این مناره وارد نماید پژوهش حاضر تلاش دارد با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی اطلاعات گرد آوری شده را با در نظرداشت حوادث و رخ دادهای گذشته تحلیل نموده و راز ماندگاری مناره جام را دریابد.

غور، سلطنت غوریان، سلطان غیاث الدین غوری، مناره جام