پیامدهای حاشیه نشینی در تحولات کالبدی کلانشهرها مورد مطالعه شهر تبریز

پدیده حاشیه نشینی وتبلور آن در فضای کالبدی شهرها سابقه طولانی دارد و از وجود آن تحت عنوان سکونتگاه های فقیر در جوامع کهنسال یاد شدهاست. شهرو شهرنشینی در کشورمان از گذشته های دورتاکنون با فراز و نشیب های بسیار روبرو بوده است. رشد شتابان و ناهمگون این پدیده در چند دهه اخیر، با توان تجهیز زیر ساخت ها و فضاهای شهری و ارائه خدمات و اشتغال در بخش رسمی شهری متناسب نبوده است. از آنجا که توزیع فضایی شهرها و جمعیت کنترل شده در چارچوب یک برنامه جامع و مبتنی بر هماهنگی های بخشی و ناحیه ای صورت نگرفته است. لذا مشکلات ناشی از رشد شتابان جمعیت شهرنشین ابعاد پیچیده ای یافته است. در نتیجه مشکلاتی نظیر ازدحام جمعیت، نقصان یا نارسایی ارائه خدمات اساسی و زیربنایی شهری، آلودگی های مختلف و شکل گیری مناطق حاشیه ای و مسئله دار به شدیدترین شکل ممکن در سیمای کالبدی جامعه شهری کشور ظاهر شده است که رفع آنها در وهله نخست مستلزم تلاش در جهت شناخت علل و دلایل واقعی آن هاست. پدیده حاشیه نشینی یکی از معضلات شهری در شهر تبریز محسوب می گردد که زمان شروع آن به بیش از نیم قرن اخیر باز می گردد. آنچه سبب شده تا بررسی پیامدهای حاشیه نشینی در تحولات کالبدی شهرها اهمیت و ضرورت پیدا کند، نگرانی از اثرات منفی و مخرب آن بر سطح شهر و هراس از گسترش بی رویه از محله ها در آینده می باشد. این پژوهش در پی آن است به بررسی پیامدهای اسکان غیر رسمی بر بافت و سیمای کلان شهر تبریز پرداخته و تاثیر ارتقاء منزلت سیاسی شهرها به عنوان مرکز استان ها را در افزایش حاشیه نشینی در کلان شهرها را بررسی نماید.

Keywords:

حاشیه نشینی , کلانشهرها , تحولات کالبدی , سیمای شهر , تبریز