علی عرب خراسانی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری
زهرا بیاتی - کارشناس ارشد طراحی شهری

مسکن و سرپناه یکی از ضروری ترین نیازهای انسان است. در کشور ما در اصول 31 و 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران داشتن مسکن مناسب، حق هر فرد و خانواده ایرانی دانسته شده و تامین مسکن مناسب برای همه مردم یکی از وظایف دولت، تعیین شده است. تولید مسکن در همه کشورها نه تنها نیازهای اجتماعی افراد جامعه را برآورده می کند، بلکه از مظاهر رشد اقتصادی هر کشور به شمار رفته و در تحرک و تسریع حرکت چرخ های اقتصادی تاثیر به سزایی دارد.معضل مسکن بیشترین فشار روحی و روانی را بر یکایک افراد خانواده وارد می آورد تا بدان جای که در بین عوامل پدید آورنده بسیاری از آسیب ها و مشکلات اجتماعی و اقتصادی به مشکلات ناشی از فقدان مسکن نیز اشاره می شود.بخش مسکن و ساختمان یکی از بزرگ ترین بخش های فعالیت اقتصادی در همه کشورها است. در ایران تامین مسکن همواره یکی از فصول مهم برنامه های پنج ساله کشور بوده و عملکرد برنامه های تامین مسکن، چارچوب حرکت دولت را در جهت پیشبرد سیاست های اقتصادی- اجتماعی نشان می دهد. در این میان همواره تامین مسکن اقشار کم درآمد جایگاه ویژه ای در راهبرد ها و سیاست های اساسی مسکن طی پنج دهه پیشین برنامه ریزی در کشور، داشته است و سیاست های متعددی در این زمینه توسط دولت اعمال شده است. یکی از مهم ترین این سیاست ها که در پی رشد سریع جمعیت شهرها در ایران به ویژه پس از انقلاب و تشدید مشکل کمبود مسکن بود، احداث شهر های جدید در اطراف کلانشهر ها بود که موضوع آن در اواخر سال 1360 مطرح گردید.در این پژوهش پس از مباحثی در خصوص مسکن و برنامه ریزی مسکن به بررسی انواع روش های حمایتی تامین مسکن پرداخته شده است. سپس شهرهای جدید و اهداف آنها به عنوان یکی از مهم ترین سیاست های دولت در تامین مسکن اقشار کم درآمد مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن به بررسی شهر جدید پردیسان از جنبه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی و سیاست های تامین مسکن در آن به عنوان مکانی جهت اسکان سرریز جمعیت کلان شهر قم که اکثرا از قشر کم درآمد می باشند ، پرداخته شده است.

گروه های کم درآمد ؛ مسکن مناسب ؛ سیاست تامین مسکن ؛ مسکن گروه های کم درآمد