محسن ابراهیمی - استادیار دانشگاه بوعلی سینا
محمود ال مرادجبدرقی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشکین شهر

طی دهه های اخیر دست یابی به رشد اقتصادی از اهداف برنامه ریزان و سیاست گذارن اقتصادی هر کشوری قرا گرفته است. امّا متأسفانه گسترش فعالیت های بشری به خصوص فعالیت های اقتصادی سبب بوجود آمدن آثار جانبی منفی شده است. تخریب محیط زیست به خصوص آلودگی هوا از جمله آثار جانبی منفی می باشد که از فعالیت های اقتصادی تأثیر می پذیرد. عده ای از محققان بر این اعتقاداند که فعالیت های اقتصادی بطور کلی برای محیط زیست مضر بوده و سبب تخریب محیط زیست می شود. در مقابل محققان دیگری اعتقاد دارند که فعالیت و رشد اقتصادی در مراحل بالاتر سبب منتفع شدن محیط زیست شده و سبب کاهش آلودگی محیط زیست خواهد شد. در نظر آنها افزایش در درآمد سرانه و رشد اقتصادی با افزایش تقاضا برای محیط زیست سالم همراه بوده و اهمّیت حمایت از محیط زیست سالم را در برنامه ریزی های سیاسی آنها افرایش می دهد. به دلیل اهمیت تخریب محیط زیست و هزینه های اقتصادی پنهان و آشکار آن، بررسی عوامل موثر بر آلودگی بخصوص ارتباط بین توسعه اقتصادی و تخرب محیط زیست از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا در این مطالعه نظریه زیست محیطی کوزنتس مورد آزمون قرار می گیرد. همچنین تاثیر شهر نشینی، مصرف انرژی و افزایش سهم تولیدات صنعتی از تولید ناخالص داخلی، برآلودگی هوا که در این مطالعه از شاخص انتشار گاز دی اکسید کربن(co2) به عنوان معیار آلودگی هوا استفاده شده، مورد آزمون قرار خواهد گرفت.نتایج این تحقیق که با استفاده از روش داده های ترکیبی (پنل دیتا) و داده های کشور های با درآمد سرانه پایین در طی سال های 1980 تا سال 2004 انجام شده نشان داد فرضیه زیست محیطی کوزنتس در این کشورها تأیید می شود. همچنین ضرایب متغیرهای شهر نشینی، مصرف انرژی، سهم تولیدات صنعتی از کل تولید ناخالص داخلی(GDP) نشان داد این متغیرها انتشار گاز در اکسیدکربن تأثیر مثبت دارند.روشن شدن نتایج این تحقیق می تواند پیشنهادات لازم را در مورد حفاظت از محیط زیست توأم با دست یابی به رشد اقتصادی مورد نظر ارائه دهد.

محیط زیست- آلودگی هوا- منحنی کوزنتس- روش داده های ترکیبی