زهرا علی مردانی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه مازندران
ایرج اسدی - استادیار گروه شهرسازی دانشگاه مازندران،
محمدرضا حق جو - عضو هیئت علمی گروه آموزشی شهرسازی دانشگاه مازندران

انرژی به عنوان یکی از عوامل اصلی تولید، در کنار سایر عوامل تولید، نقش پررنگی در حیات اقتصادى کشورها داشته و با توسعه و پیشرفت اقتصادى، اهمیت آن به طور فزاینده اى افزایش یافته است. در این میان توجه جهانی به توسعه پایدار، گرمایش جهانی، بحران های زیست محیطی و اهمیت بالای مصرف انرژی، نگرش بسیاری از پژوهش های شهری را به سمت پایداری شهرها و مدیریت مصرف انرژی سوق داده است؛ و همین عامل لزوم توجه به بخش حمل و نقل را، به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده انرژی روشن می سازد. کلانشهرهای ایران به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده های انرژی، بخصوص سوخت های فسیلی در بخش حمل و نقل، نیازمند توجه ویژه در راستای کاهش مصرف انرژی در بخش حمل و نقل هستند. از موثرترین راه ها در جهت کاهش انرژی حمل و نقل بااستناد بر پژوهش های متعدد داخلی و خارجی، تبیین تاثیر شکل شهر بر میزان مصرف انرژی در بخش حمل و نقل است. بدین منظور هدف پژوهش پیش رو تبیین تاثیر شکل شهر بر میزان مصرف انرژی در بخش حمل و نقل شهر مشهد است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و دارای رویکردی شناختی تحلیلی است. شاخص های شکل شهر در این پژوهش تراکم، اختلاط کاربری، دسترسی و مرکزیت بوده و شاخص مصرف انرژی حمل و نقل، میزان مسافت طی شده توسط اتومبیل در نظر گرفته شده است. به منظور بررسی همبستگی شاخص های شکل شهر و شاخص مصرف انرژی حمل و نقل، از معادلات رگرسیون خطی و نرم افزار SPSS استفاده شده است و نتایج حاکی از وجود همبستگی میان شاخص های شکل شهر و مصرف انرژی است؛ و بر طبق این نتایج، شاخص های دسترسی بیش ترین تاثیر را در مصرفانرژی حمل و نقل شهر مشهد داشته اند.

شکل شهر، مصرف انرژی، حمل و نقل، VDT ، مشهد