بازبینی ساختار توده _ فضا در بافت های مسکونی آبادان؛ با تاکید بر شرایط اقلیم گرم و نیمه مرطوب

گسترش مهاجرت به شهرها و نیاز روزافزون به مسکن، در کنار رویارویی با سبک های طراحی نوین، موجب شکل گیری نوعی اقتباس و در مواردی، تقلید صرف از معماری کشورهای بیگانه در ایران گردیده که کمتر تطابقی با اصول طراحی بومی دارند. در این میان، چارچوب طراحی مسکن نیز تغییرات زیادی به خود دیده و تا حد زیادی از الگوهای کیفیت بخش معماری سنتی ایران فاصله گرفته است. مهم ترین تحول ساختار مسکن شهری، پیدایش آپارتمان ها به جایخانه های تک هسته ای کوتاه مرتبه است که به فرم غالب بافت های مسکونی معاصر بدل گردیدند. به عبارتی، سازماندهی مناسب توده و فضا که مولد کیفیت های فضایی و زیست محیطی در بافت های مسکونی است، جای خود را به انبوه سازی مسکن فاقد مطلوبیت داده که با الگویی مشابه، و بدون توجه به شرایط اقلیمی، بصورت گسترده ساخته می شوند. در حالی که در بافت های مسکونی قدیم ایران، ساختار توده_فضا بر پایه ی الگوهای معماری مطابق با اقلیم، به نحوی شکل می گرفت که چشم انداز کلی کالبد بافت مسکونی هر شهر، از هویتی خاص و قابل تمایز از سایر اقلیم ها برخوردار بوده است. در شهرهایی که شرایط اقلیمی، کیفیت سکونت پذیری را تحت الشعاع قرار می دهد، طراحی ساختار توده_فضا از اهمیت بیشتری برخوردار می گردد. آبادان، از شهرهای جنوب غرب کشور، با اقلیمی گرم و نیمه مرطوب است که طراحی بافت های مسکونی پس از جنگ در آن، با بی توجهی به شرایط اقلیمی صورت گرفته و موجب تنزل کیفیت زندگی و سطح آسایش اقلیمی شهروندان شده است. این پژوهش با توجه ویژه به شرایط اقلیمی شهر، بر آن است تا راهکارهای طراحی بهینه ی توده و فضا و ساماندهی کالبد بافت های مسکونی جهت ارتقای شرایط آسایش اقلیمی شهروندان را بررسی کند. به این منظور با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی، اسناد کتابخانه ای و مطالعات میدانی، از وضع بافت های مسکونی و شرایط اقلیمی شهر مطالعه بعمل آمده و راهکارهای همسازی ساختار توده_فضا با شرایط اقلیمی ارائه شده است.

Keywords:

توده , فضا , مسکونی , اقلیم , آبادان