سمانه جلیلی صدرآباد - استادیار شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
فاطمه کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

حقوق شهروندی ازنظر جامعه شناسی به عنوان یک پدیده اجتماعی مدرن، برای تمامی اعضای یک جامعه به مثابه یک عضویت اجتماعی در گروهی تحت عنوان جامعه است که شامل وظایف، حقوق، تکالیف برای تمامی اقشار فارغ ازتعلقات نژادی، فرهنگی، مذهبی است. درواقع این مفهوم جزء جداناپذیر جامعه مدنی و آگاهی شهروندان از آن مبنای اجرای نظم، عدالت، مشارکت اجتماعی و از مولفه های مهم در حکمروایی خوب شهری می باشد؛. بنابراین دارای اهمیتویژه ای در حوزه مدیریت شهری است. ازاین رو، در این مقاله با رویکرد توصیفی و بر مبنای مطالعات اسنادی، نظریه جامعه شناسان مختلف در مورد این مفهوم بررسیشده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که: حقوق شهروندی اطلاقیعام است بر مجموعه امتیازات مربوط به شهروندان و نیز مجموعه قواعدی که بر موقعیت آنان در جامعه حکومت می کند. یک مفهوم نسبتا وسیع و منشعب از حقوق اساسی در چارچوب قانون اساسی کشور است که شامل حقوق مدنی وسیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فردی میباشد. همچنین، وجود محور مشترک در همه نظریه ها، تاکید بر حقوق و وظایف شهروندی، مشارکت، برابری شهروندان، هویت شهروندی، نقش و پایگاه شهروندان فارغ از تعلقات اجتماعی، طبقاتی،قومی، نژادی و مذهبی و میزان آگاهی شهروندان از این حقوق در جامعه می باشد.

شهروند، شهروندی، حقوق شهروندی، جامعه شناسی، جامعه شناسان شهری