غلام حسن بختیاری - دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

نقاشی های دیواری یکی از عناصر زیبابخش در فضای شهری است که به علت ارتباط مستقیم با مردم و در معرض دید بودن انتقال دهنده پیام و بیانگر بخشی از فرهنگ و تاریخ جامعه یا قوم یا رویدادی هستند که با فرهنگ خاص همانمحل یا ملت گره خورده است. نقاشی های دیواری به منظور کمک به خوانایی فضایی شهری، تداعی خاطره یا رویدادهای خاص و ایجاد تعلق خاطر به مکان و ایجاد تصویر ذهنی شهری و بازخوانی منظر شهری در سیمای شهری ایجاد شدند که با حضور مداوم خود در یک فضا شهری می توانند هویت بخش و معرف آن فضا باشند و یکی از کارکردهای اصلی نقاشی های دیواری با توجه به پشتوانه فرهنگی غنی آن ارتقای کیفیت بصری و انتقال مقاهیم هویتی به منظرفرهنگی شهر است و حضور آنان در تکامل جلوه های بصری شهر ضروری است. این پژوهش درصدد بررسی نقش دیوارنگاره ها بر هویت شهری شهر تهران است که با بررسی اسناد و مطالعات انجام شده در حوزه نقاشی های دیواری شهر تهران دریافتیم امروزه نقاشی دیواری در شهر تهران بر اساس توجه سازمان زیباسازی شهری و موسسات بازاریابی مضمون های متفاوت تری از گذشته یافته و به عناصر اجتماعی و کودکان و بازاریابی هم می پردازد و از نظر رنگ و فرم مناسب است اما به دلیل نداشتن مسیرپیاده رو که محل نمایش و عرضه دیوارنگاره ها است نتوانسته چندان موفق عمل کند. نقاشی دیواری در تهران یکپارچه نیست برخی از این نقاشی ها بسیار حرفه ای بوده و به زیبایی شهر کمک می کند اما برخی دیگر به طور اساسی بدون توجه به زمینه و تنها برای پوشش سیمای شهری استفاده می شود. بی توجهی به فضای شهری، زمینه سبب انتقال آثار هنر شهری از یک فضا به فضای دیگر شده است.

نقاشی دیواری، هویت شهری، سیمای شهری، تهران