مائده اکبرکرکاسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مترجمی عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران

ایدئولوژی مجموع باورها، ارزش ها و عقایدی است که فرد به آنها اعتقاد دارد و شخصیت وی را شکل می دهند. مترجم نیز همچون دیگر افراد جامعه ی انسانی از ایدئولوژی مخصوص به خود برخوردار است که این ایدئولوژی، در ترجمه نمود و انعکاس می یابد. مترجم همواره با توجه به ایدئولوژی خاص خود، دست به ترجمه میزند و از آن جا که ایدئولوژی افراد مختلف با هم متفاوت است، ایدئولوژی مترجم و مولف نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. مترجم تنها به انتقال صرف متن از زبان مبدا به مقصد نمی پردازد بلکه فراتر از آن، ایدئولوژی خاص خود را نیز با ترجمه همراه می سازد و ممکن است متنی موافق یا مخالف با ایدئولوژی مولف، به مخاطبان جدید در جامعه ی زبانی مقصد ارائه کند. در این مقاله نگارنده بر آن است با توجه به نقش مهم ایدئولوژی در ارائه ی ترجمه و دخل و تصرفاتی که به واسطه ی ایدئولوژی مترجم در متن مبدا صورت می گیرد، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل تاثیر ایدئولوژی بر جریان ترجمه بپردازد. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش میتوان گفت که فرهنگ، عقاید دینی، بینش سیاسی و شخصیت چهار مولفه ی اساسی ایدئولوژی اند که هر یک به نحوی بر نظام فکری مترجم تاثیر می گذارند و سبب شکلگیری ایدئولوژی خاص وی می شوند. همچنین مشخص شد به دلیل آن که ایدئولوژی با هویت مترجم گره خورده است، انفکاک آن از مترجم و ترجمه غیر ممکن است و در پس تمامی انتخاب هایی که مترجم انجام می دهد، ایدئولوژی خاصی نهفته است. بر این اساس دیگر نمی توان ترجمه را تنها برگردان صرف واژگان و ساختار نحوی از زبانی به زبان دیگر دانست بلکه باید آن را فعالیتی ایدئولوژیک دانست.

ایدئولوژی، مترجم، ترجمه