حمیدرضا شمس اسفندآبادی - دکترای تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی
علیرضا حسینی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه کوثر بجنورد

در قرن چهارم هجری (دهم میلادی) اداره امپراتوری اسلامی به حالت قبل از فتح عرب بازگشت و دولت های جداگانه پدید آمد، همچنان که به جز فترت های کوتاهی در تاریخ، شرق همواره حال بدین منوال بوده است. این تجزیه تا حدود 324 ه ( 935 م) انجام یافت. این قرن برای فرهنگ و تمدن اسلامی یک رنسانس محسوب می شود و رونق علوم و ادب و فنر و فنون و اقتدار دانشمندان و ادیبان و شاعران و صنعتگران و صاحبان فن، سیادت فرهنگ و تمدن اسلامی را موجب گشته بود. از این میان شاید بتوان شعر و ادب فارسی و عربی را به عنوان چهار دروازه ورود و صدور دیگر شاخه های علوم و فنون و مظاهر دیگر فرهنگ و تمدن اسلامی فرض نمود. در این مقاله سعی براین است که نقش و جایگاه و اهمیت این چهار دروازه، در این رنسانس اسلامی مورد بازکاوی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. روش جمع آوری کتابخانه ای و توصیفی است.

شعر و ادب، فارسی و عربی، رنسانس اسلامی