پهنه بندی کمی توان طبیعت گردی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه با استفاده از روشهای دلفی، تحلیل سلسله مراتبی و رویهم گذاری وزنی

پهنه بندی به منظور مدیریت علمی و هدفمند براساس معیار های کاربری مورد نظر و استفاده از منابع انجام می پذیرد. پهنه بندی توان طبیعت گردی به عنوان رویکردی که بر ارزیابی چند معیاره (MCE) تکیه دارد موجب جلوگیری از مدیریتهای سلیقه ای شده و تعیین نقاط مناسب تفرجی براساس استعدادهای طبیعی را منجر میشود. منطقه حفاظت شده اشترانکوه واقع در استان لرستان و در مرکز ایران از سال 1346 منطقه حفاظتی اعلام شده و عنوان معادل آن در طبقه بندی IUCN منطقه حفاظت شده طبقه IV است. قله‌های بلند و پر برف، دره‌های ژرف و طولانی، رودهای دائمی، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوع، روستاهای کوهپایه‌ای از جمله ویژگی‌های اشترانکوه می‌باشد که به سبب بلندی در شعاع ۱۰۰ کیومتری به خوبی پیدا است. همچنین این منطقه کوهستانی و مرتفع از تنوع اکو سیستمی بسیار حائز اهمیتی برخوردار است و جلوه های طبیعی منحصربه فردی را جهت جذب طبیعت گردان دارا می باشد. از جمله این جلوه های طبیعی می توان به دریاچه گهر و غار برفی در دره کمندان اشاره نمود. این مطالعه براساس کاربرد روشهایی مانند روش پرسشنامه ای دلفی، تحلیل سلسله مراتبی دست به تعیین مدل کمی، وزنی و بومی برای این منطقه در تعیین توان طبیعت گردی و با به کاربستن این مدل و روش رویهم گذاری وزنی در سامانه اطلاعات جغرافیایی دست به پهنه بندی و طبقه بندی اراضی این منطقه حفاظت شده زده است. خروجی نهایی به صورت نقشه بوده که در آن صفر کمترین ارزش (به مثابه 0% کارایی) و پنج بیشترین ارزش (به مثابه 100% کارایی) را دارا می باشد. امتیاز 5 در منطقه تنها وسعتی برابر 2 هکتار را کسب و امتیاز صفر در منطقه مطلقاً وجود نداشته است. بیشترین امتیاز مربوط به ارزش 2 بوده (به مثابه 40% کارایی) که وسعتی بیش از 55% از کل منطقه را شامل می شود. بر این اساس با توجه به وسعت اندک مناطق دارای بیشترین امتیاز، می توان سرمایه گذاری های لازم جهت فعال شدن اکوتوریسم در این منطقه را انجام داده و به سادگی مدیریت مناطق را با دیدگاه حفظ محیط زیست توسعه داد.

Keywords:

روش دلفی , تحلیل سلسله مراتبی , توان طبیعت گردی , رویهم گذاری وزنی , اشترانکوه