منشاء شیمیایی گرانیتوئیدهای شرق- شمال شرق تفرش

توده گرانیتوئیدی نویس با وسعت 70 کیلومترمربع بخشی از نوار ارومیه- دختر می باشد. سنگ های نفوذی این توده به مجموعه ای پیچیده با ترکیب متنوع تعلق دارند که از نظر عمق جایگزینی مربوط به محیط های اپی زونال تا مزوزونال می باشند[] و در طیفی از اسیدی، حدواسط تا بازیک شامل تونالیت، گرانودیوریت، گرانیت، مونزونیت، دیوریت و گابرو قرار می گیرند. این توده در ردیف های گوناگون آتشفشانی-رسوبی ائوسن - طبق نقشه 1:250000 سازمان زمین شناسی کشور[] شامل واحدهای E6,E5,E4,E3,E2 - در منطقه شمال خاوری تفرش جایگزین شده و دگرگونی همبری در سنگ های ائوسن ایجاد نموده است. حضور انکلاوهای مافیک در بدنه اصلی توده نویس می تواند مؤید جایگزینی اولیه ماگمای بازیک- میانه در منطقه باشد. با توجه به بافت همسان دانه و درشت سنگ های بازیک- میانه می توان گفت در اعماق متوسط پوسته (مزوزونال) جایگزین شده اند و در مراحل بعدی، حجم نسبتا زیادی از ماگمای تونالیتی در منطقه تشکیل و جایگزین می گردد که تنوع بافتی دارد. بخشی از ماگمای تونالیتی نیز به ترازهای بالاتر رسیده و بافت های پورفیری نشان می دهند. سپس شواهد میلونیتی شدن، تحت تاثیر تنش های تکتونیکی بر آنها تحمیل شده است. تاثیرات تنش به صورت ریزبلورهای خردشده و خاموشی موجی بر روی کانی ها اثرگذار بوده است. آخرین مرحله پلوتونیسم را توده های میکروگرانیتی تا گرانوفیری تمام روشن تشکیل می دهند که حجم محدودی نسبت به تونالیت ها داشته و کم ژرفاترین پلوتونیسم منطقه نویس است. پدیده فراگیر دیگر تاثیرات حرارت و سیال ناشی از تزریق های متوالی است که روی سنگ های مختلف تاثیرات حرارتی- سیال (گرمابی) به صورت ایجاد پاراژنز کانی های ثانوی برحسب مورد شامل اپیدوت، کلریت، کلسیت، آلبیت، اسفن، اوپک در حد رخساره شیست سبز است و در واقع بیانگر فعال شدن سیستم های ژئوترمال طی فازهای مختلف و تاریخچه تشکیل توده پلی فاز نویس است. براساس بررسی های صحرایی، سنگ شناسی و ژئوشیمیایی، گرانیتوئیدهای منطقه از نوع I می باشند. این سنگ ها کالک آلکالن و متاآلومین هستند.

Keywords:

نویس , پتروگرافی , ژئوشیمی , انکلاو , تفرش