بلال اروجی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوشیمی، دانشگاه تربیت معلم تهران
عبدالمجید یعقوب پور - استاد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت معلم تهران
محسن رضایی - استادیار گروه زمین شناسی( هیدروژئولوژی)، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت

جهت بررسی پتانسیل آب زیرزمینی دشت ملایر، با استفاده از داده های آماری 15 ساله دشت، تغییرات سطح آب زیرزمینی مورد بررسی و منابع تغذیه کننده آبخوان شناسایی شدند. نتایج نشان می دهد که آبخوان منطقه از سوی سازندهای موجود در منطقه، تغذیه چندانی نمی شود. برای بررسی عوامل آلوده کننده آب زیرزمینی منطقه از تعداد 29 حلقه چاه نمونه برداری و آنالیز شیمیایی صورت گرفت. از پارامترهای کیفی آنالیز شده تنها نیترات از حد استانداردهای آب شرب پیشنهادی خارج بود و پارامترهای همچون: یون های اصلی، Ec, pH, T.D.S, F-, TH, NO-2 در حد قابل قبول قرار داشتند. بررسی ها نشان می دهد فعالیت های کشاورزی و فاضلاب های شهری، روستایی و صنعتی از مهمترین منابع آلوده کننده دشت محسوب می شود. در بخش کشاورزی استفاده از کودهای شیمیایی، حیوانی و برداشت های بی رویه از سفره آب زیرزمینی بیشترین آلودگی را در منطقه ایجاد می کند. نقشه های هم ارزشی که از به روش درون یابی IDW در محیط برنامه ArcGIS 9.3 برای تمامی پارامترها تهیه شد، آنومالی ها را در نواحی که تحت تأثیر فاضلاب های شهری، روستایی و مناطقی که کشاورزی در سطح وسیع انجام می گیرد، نشان می دهد. نقشه پهنه بندی کیفی که از آبخوان منطقه جهت مصرف شرب تهیه شد، نشان می دهد که وضعیت کیفی آب زیرزمینی منطقه در سطح متوسطی قرار داشته که نیازمند توجه بیشتری دارد، چرا که در سال های گذشته این آبخوان نسبت به تغییرات آب و هوایی آسیب پذیر نشان داده است.

پتانسیل آب زیرزمینی، آلودگی، نیترات، پهنه بندی هیدروژئوشیمی، آبخوان ملایر