الهام سادات لاری - دانشجوی کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی خاوران
محمدعلی قنادزاده - دکتری منابع آب و محیط زیست، موسسه آموزش عالی خاوران
ابراهیم علامتیان - دکتری آب، موسسه آموزش عالی خاوران
عادل ایران نژاد - کارشناس دفترفنی شرکت مهندسین مشاور طوس آب

فاضلاب جاری در رودخانه کشف رود به دلیل آلودگی بالا برای آبیاری محصولات کشاورزی و حتی فضای سبز مناسب نیست. کمبود منابع آبی سبب شده که استفاده از پساب جایگزین آب های سطحی و زیرزمینی در آبیاری کشاورزی گردد. محدوده مورد مطالعه بخشی از رودخانه کشف رود به طول 42 کیلومتر حدفاصل تصفیه خانه پرکندآباد تا تصفیه خانه اولنگ می باشد. در این محدوده همواره پساب جاری است و برخی از کشاورزان به صورت غیرمجاز از پساب برای آبیاری محصولات کشاورزی استفاده می کنند. محصولاتی که با پساب آبیاری می گردد اغلب صیفی جات و گیاهانی است که به صورت خام مصرف می شود. از این رو انتقال آلودگی از طریق زنجیره غذایی به انسان محتمل تر می باشد. جهت بررسی کیفیت پساب تصفیه خانه ها، داده های کیفی فاضلاب ورودی و خروجی به تصفیه خانه های پرکندآباد 1 و 2، خین عرب، التیمور و اولنگ با دوره آماری 10 ساله از شرکت آب و فاضلاب مشهد اخذ گردید. داده های مورد استفاده شامل: دبی فاضلاب، اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی BOD5 ، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی ( COD )، کل جامدات معلق ( TSS ،) PH ، دما، فسفر، نیترات و... می باشد. همچنین جهت ارزیابی پساب جاری در رودخانه کشفرود از طریق بازدید میدانی نسبت به نمونه برداری از مکان های مختلف و انجام آزمایشات اقدام گردید. نتایج آزمایشات حاکی از آن است که مقدار پارامترهای کیفی فاضلاب از جمله BOD5 و COD و همچنین برخی از فلزات سنگین از جمله نیکل و روی در طول بازه مورد مطالعه بیشتر از استانداردهای زیست محیطی است.

رودخانه کشف رود، پساب، تصفیه خانه فاضلاب، ارزیابی کیفی