شهرام مامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، گروه روان شناسی، ایلام، ایران.
کامران امیریان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، گروه روان شناسی، ایلام، ایران.

هدف پژوهش حاضرتعیین اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر افسردگی و سازگاری اجتماعی مادران دارای کودک کم توان ذهنی بود. این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پی گیری می باشد، مادران دارای کودک کم توان ذهنی مدارس کم توان ذهنی شهر ایلام، پرسشنامه افسردگی بک (1996) و سازگاری اجتماعی بل (1961) را تکمیل نمودند. از میان افرادی که نمره بالاتر از حد طبیعی داشتند، 60 مادر به شیوه تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، دوره آموزشی را در 10 جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند. پس از اتمام جلسات درمانی از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد و یک ماه بعد مرحله پیگیری انجام شد. یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داده میانگین نمره میزان افسردگی در پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش تفاوت معنادار داشت، اما این نمره در پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری نداشت. همچنین تفاوت میانگین نمره سازگاری اجتماعی در پیش آزمون و پس-آزمون در گروه آزمایش معنادار بود، اما این نمره در پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری نداشت. نتایج نشان داد که آموزش مدیریت استرس شناختی- رفتاری در کاهش افسردگی و افزایش سازگاری اجتماعی مادران دارای کودک کم توان ذهنی موثر بوده است.

مدیریت استرس, شناختی- رفتاری, افسردگی, سازگاری اجتماعی