شهرزاد محمدشاه علی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
مجید مسعودی فرد - گروه رادیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
علیرضا وجهی - گروه رادیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
مهدی مقیم - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات شیلات، ساری، مازندران- ایران
امید زهتاب ور - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
امین میرهاشمی رستمی - مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان داخلی، گرگان- ایران

تعیین جنسیت ماهیان فاقد علائم جنسی ظاهری از جهات مختلف دارای اهمیت می باشد. در مورد ماهی کفالخاکستری (Mugil cephalus) تعیین جنسیت در آبزی پروری به منظور تولید اشبل و همچنین در تکثیر مصنوعی دارای اهمیت بسیار است. در حال حاضر روشهای مختلفی برای تعیین جنسیت در ماهیان وجود دارد که اینروشها علاوه بر هزینه بالا و زمانبر بودن، خطراتی را هم برای ماهی مولد به همراه دارند. هدف از تحقیق حاضرتعیین جنسیت ماهی کفال خاکستری به وسیله اولتراسونوگرافی به عنوان یک روش کاملا بی خطر و دقیق می باشد.در این راستا تعداد 30 عدد ماهی کفال خاکستری 4ساله در منطقه گمیشان استان گلستان به وسیله دستگاهاولتراسونوگرافی پرتابل با ترنسدیوسر خطی 12-6 مگاهرتز مورد سونوگرافی قرار گرفتند. تصویربرداری در سطح شکمی (Ventral) و به صورت عرضی (Transverse) و طولی (Sagittal)، بین باله شکمی و مخرجی انجام شد. اختلاف در شکل، اندازه، اکوژنسیته و تعداد لایه های دیواره تخمدان و بیضه مبنای تعیین جنسیت با اولتراسونوگرافی بود. نتایج تشخیص جنسیت به وسیله اولتراسونوگرافی بلافاصله با کالبدگشایی ماهی کنترل شد. بر اساس نتایجبه دست آمده، با کاربرد اولتراسونوگرافی، صحت تشخیص جنسیت 100 درصد بود. سرعت تشخیص جنسیت به طورمتوسط برای هر ماهی 30 ثانیه بود. در مجموع روش تشخیص جنسیت کفال خاکستری با تکنیک اولتراسونوگرافیبه دلیل دقت و صحت بالا و همچنین سرعت بالای تشخیص و غیر مخاطره آمیز بودن آن برای ماهی و افراد عاملدر مقایسه با سایر روشهای تعیین جنسیت از اولویت بسیار زیادی برخوردار می باشد.

تشخیص جنسیت، ماهی کفال خاکستری، اولتراسونوگرافی، بی خطر، صحت بالا