بررسی روابط فیلوژنتیک در گونه های جنس Cyprinodontidae) Aphanius) در جنوب و جنوب غرب ایران

تکتونیک صفحه ای و فعالیت های زمین شناسی از 30 میلیون سال گذشته تابه حال، به طور چشمگیری ساختار فلاتایران را تحت تاثیر قرار داده است. بااین وجود تاثیر این عوامل بر روی تنوع زیستی ماهیان آب شیرین به طور کاملمورد بررسی قرار داده نشده است. این موضوع بخصوص در مورد کپورماهیان دندان دار آب های داخلی ایران (جنسآفانیوس) دارای اهمیت است، بطوریکه 10 گونه بومزاد از آنها از آبهای داخلی ایران توصیف و یا در حال توصیفمی باشند. تنوع گونه های این جنس بخصوص در حوضه های آبریز جنوب و جنوب غرب ایران قابل توجه است. دراین مطالعه، با استفاده از اطلاعات مربوط به توالی های میتوکندریایی و داده های مورفولوژیکی، روابط فیلوژنتیکمیان گونه های جنس آفانیوس در نواحی مذکور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اولین واگراییجمعیت های آفانیوس در ایران به احتمال زیاد نزدیک به 10 میلیون سال پیش اتفاق افتاده است. این اتفاق باعثجدایی گونه امروزی Aphanius vladykovi از جمعیت اولیه و قدیمی شد. این واگرایی با جدا شدن گونه های بعدی (A. darabensis, A. shirini, A. isfahanensis) از گونه A.farsicus ادامه پیدا کرده است. مرحله نهایی واگرایی گونه های آفانیوس به صورت یک الگوی ستاره مانند سبب جدایی گونه های بعدی شد که شامل: A.sophiae, A. kavirensis ،A. arakensis ،A. pluristriatus می باشد. ویژگی بارز این گونه ها، شباهت ظاهری آنها با یکدیگر می باشد، در حالیکه در ویژگی های ژنتیکی و ریخت شناسی اتولیت با یکدیگر تفاوت قابل توجه ایدارند. این الگو علاوه بر وقایع ویکارینس، احتمالا به خاطر شباهت زیستگاه های فردی آنها و نیز ارتباط هایدرون گونه ای می باشد. علاوه بر این، احتمالا نزدیکی فیلوژنتیکی گونه های اخیر، به خاطر ارتباط آنها در زمانپلیوستوسن (21000-18000 سال پیش) بوده که تا هلوسن (11000 سال پیش) ادامه پیدا کرده است.

Keywords:

کپورماهیان دندان دار , تنوع زیستی , کوه های زاگرس