امید جعفری - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سهیل ایگدری - گروه شیلات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
سیدحامد موسوی ثابت - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، گیلان

بررسی ریخت شناسی ماهیان ازجمله روش های تمایز جمعیت و گونه آنها می باشد. ازاین روتحقیق حاضر با نمونه برداری از تعداد 130 عدد ماهی از جنس Paracobitis از سه گونه P.malapterura(رودخانه زرین گل و مادر سو گلستان)، P.iranica (رودخانه های کردان و قره چای) و P. rhadinaeus (چاه نیمه زابل) با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا درآمد. از نیمرخ چپ نمونه ها پس از تثبیت آنها در فرمالین 10 درصد، تصاویر دوبعدی تهیه و جهت استخراج داده های شکل تعداد 15 لندمارک تعریف و با استفاده از نرم افزار TpsDig2رقومی گردید. به منظور حذف داده های مربوط به موقعیت، جهت و اندازه از آنالیز پروکراست در نرم افزار Past استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری چندمتغیره CVA, PCA و آنالیز خوشه ای مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج آنالیز PCA گروه ها را از یکدیگر جدا نمود و آنالیز CVAنیز بر اساس فاصله پروکراست اختلاف معنی داری را بین تمامی گروه های از نظر شکل بدن نشان داد (p<0/0001). بعلاوه نتایج آنالیز خوشه بندی نشان داد که گونه P.iranica رودخانه قرهچای و کردان با یکدیگر اختلاف معنی داری دارند و این تفاوت شکل می تواند به خاطرزیستگاه های متفاوت باشد و یا با توجه به قدرت گونه زایی بالا اعضای این جنس در آبهای داخلیاین احتمال وجود دارد که دو جمعیت متمایز شده باشند.

ریخت، زرین گل، کردان، زابل، قره چای، Paracobitis