مهدی هدایتی شهیدانی - استادیار روابط بین الملل گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده با استفاده ابزاری از پول ملی خود یعنی دلار به دفعات در روندهای بین المللی مداخله داشته است، به طوری که دلار ابزار همیشگی برای اهداف واشنگتن بوده است. بر این اساس پرسش اصلی مقاله آن است که نقش و کارکرد دلار در تحقق اهداف امریکا در نظام سیاسی و اقتصادی بین المللی چیست در پاسخ، فرضیه نویسنده آن است که امریکا با استفاده ابزاری از دلار در نظام بین الملل، در راستای تقویت ایده هژمونی پولی این کشور در سطوح مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی عمل کرده است. هژمونی پولی به عنوان یک ابزار اقتصادی و سیاسی به امریکا این امکان را داده تا عملکرد سیستم پولی بین المللی را در کنترل خود داشته باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تحلیل روندهای کلان اقتصاد جهانی، به تبیین جایگاه دلار در تعاملات اقتصاد جهانی، پیامدهای استفاده ابزاری امریکا از این ارز در عرصه نظام بین الملل و واکنش های جهانی درباره آن مانند تلاش روسیه، چین و ایران برای دلارزدایی و پیمان های دو یا چند جانبه مالی پرداخته است. با توجه به سرعت رو به افزایش این گونه واکنش ها می توان سقوط قدرت دلار در آینده را پیش بینی نمود.

امریکا, هژمونی پولی, دلار زدایی, پیمان های مالی, رسانه برون مرزی