فاطمه محتشمی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
محمودرضا تدین - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

به منظور بررسی اثر تیمار های کم آبیاری و محلول پاشی با اسید جاسمونیک و اسید آسکوربیک بر برخی از صفات رشدی و عملکردی ژنوتیپ های گلرنگ، آزمایشی به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در بهار 1396 انجام شد. در این آزمایش تیمارهای کم آبیاری )100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گلرنگ) به عنوان عامل اصلی و سه ژنوتیپ گلرنگ )محلی اصفهان، فرامان و سینا) و محلول پاشی با سه سطح شامل (کنترل، محلول پاشی با اسید جاسمونیک با غلظت 0.5 میلی مولار و محلول پاشی با اسید آسکوربیک با غلظت 20 میلی مولار) به عنوان عامل فرعی انتخاب شدند. تنش کم آبیاری موجب کاهش معنی دار ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن، اسید های چرب غیر اشباع اسید اولئیک و اسید لینولئیک شد. کمترین عملکرد دانه (1382.22 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (26.67) از تیمار تنش کم آبیاری 50 درصد نیاز آبیاری و بیشترین عملکرد دانه (1635.2 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (27.21) از تیمار 100 درصد نیاز آبیاری به دست آمد. در بین ژنوتیپ های گلرنگ بیشترین عملکرد دانه (1676.3 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (27.82) در ژنوتیپ سینا و کمترین عملکرد دانه (1341.2 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (27.66) در ژنوتیپ محلی اصفهان مشاهده شد. محلول پاشی با اسید جاسمونیک و اسید آسکوربیک موجب افزایش عملکرد دانه، درصد روغن، محتوای اسید لینولئیک و اسید اولئیک و موجب کاهش اسید پالمتبک و اسید استئاریک شد. نتایج نشان داد که تفاوت در میزان برخی از صفات در بین ژنوتیپ ها ی آزمایشی و تیمار های محلول پاشی، مانند افزایش محتوای اسید های چرب غیر اشباع می تواند در انتخاب ژنوتیپ برتر و تعیین مناسب ترین تیمار جهت تعدیل اثر نامطلوب تنش کم آبیاری به منظور دست یابی به افزایش تولید اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.

ارتفاع بوته, اسید اولئیک, اسید لینولئیک, درصد روغن