تاثیر تاریخ کاشت و رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد و راندمان مصرف آب در ذرت دانه ای

به منظور تعیین تاریخ کاشت مناسب تر و مدیریت آب آبیاری در دوره رشد ذرت دانه ای (S.C.704) آزمایشی در قالب کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران انجام شد. عوامل آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت: یکم اردیبهشت، بیست و یکم اردیبهشت و دهم خرداد در کرت های اصلی و چهار سطح آبیاری (I40:40%ETc, I60:60%ETc, I80:80%ETc and I100:100%ETc) براساس نیاز آبی گیاه در کرت های فرعی اجرا شد. نتایج نشان دهنده کاهش عملکرد دانه به میزان 44 و 49 درصد به ترتیب در سال اول و دوم آزمایش در تیمار تنش کم آبیاری بر اساس 40 درصد نیاز آبی در مقایسه با تیمار شاهد آبیاری بر اساس 100 درصد نیاز آبی گیاه بود. عملکرد دانه در سال دوم به طور معنی داری (0.01 ≤p) به اثر متقابل بین تاریخ کاشت و آبیاری واکنش نشان داد به نحوی که سطوح بالای تبخیر و تعرق و تنش حرارتی شدید با اثر منفی بر مرحله گرده افشانی ذرت از عوامل اصلی تاثیرگذار در کاهش عملکرد دانه در تاریخ کاشت بیست و یکم اردیبهشت و دهم خرداد بودند. بالاترین مقادیر راندمان مصرف آب عملکرد دانه و زیست توده در تیمار کم آبیاری (I40) مشاهده شدند. ذرت های کاشته شده در تاریخ کاشت یکم اردیبهشت با افزایش طول دوره رشد و شرایط دمایی مناسب برای پرشدن دانه از توانایی بیشتری در تولید دانه های با وزن بالا برخوردار بودند. با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، اتلاف آب از طریق تبخیر سطحی در ابتدای فصل رشد به مراتب کمتر می باشد. بنابراین انتخاب تاریخ کاشت زودهنگام ذرت دانه ای و پرهیز از آبیاری های مازاد بر نیاز گیاه برای دست یابی به حداکثر عملکرد بهینه و بهبود راندمان مصرف آب حائز اهمیت می باشند.

Keywords:

تبخیر و تعرق , تنش کم آبیاری , زیست توده , مرحله گرده افشانی ذرت