بتول صابرتنها - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
براتعلی فاخری - دانشیار اصلاح نباتات، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
نفیسه مهدی نژاد - استادیار اصلاح نباتات، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
زهره علیزاده - استادیار اصلاح نباتات، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تنش کم آبی و نانو ذرات نقره بر صفات فیزیولوژی در گیاه زعفران انجام شد. آزمایش در دو سطح کم آبی و نرمال بر روی 10 اکوتیپ زعفران در سه سطح شاهد (آب مقطر)، 55و 110 پی­ پی­ ام نانو ذرات نقره پیاده شد. این بررسی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند و پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه زابل انجام شد. بعد از تهیه نمونه­ های برگی از تمامی تیمار­ها، عصاره­ آنزیمی برای اندازه­ گیری میزان آنزیم­ها، کلروفیل a و b، کارتنوئید و پروتئین تهیه شد. داده­ ها با نسخه 9.2 نرم افزار­SAS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. اثرات اصلی تیمار­های اکوتیپ، نانوذره نقره، تنش خشکی و اثرات متقابل آن ها برای آنزیم­های کاتالاز، پلی فنل اکسیداز، فنیل آلانین آمونیالیاز، کلروفیل b وکارتنوئید در سطح احتمال یک درصد معنی­ دار شدند. بیشترین مقدار کلروفیل b، کارتنوئید و فنیل آلانین آمونیالیاز تحت تنش خشکی در غلظت 55 پی­پی­ام نانوذره نقره نسبت به شاهد و سطح 110 پی ­پی­ ام مشاهده شد که می­توان استدلال کرد نانو ذرات به دلیل خاصیت آب دوستی و آنتی باکتریال توانسته عملکرد بالایی داشته باشد. بیشترین مقدار کلروفیل a، کاتالاز، پلی فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز تحت تنش خشکی در تیمار آب مقطر (شاهد) مشاهده شد که می توان استدلال کرد نانو نقره در این صفات سمیت ایجاد کرده و باعث کاهش عملکرد در سطوح نانو نقره نسبت به شاهد شده است. درنتیجه اکوتیپ­های قاین و آرین شهر در شرایط تنش خشکی تحت نانو ذرات نقره با غلظت 55 پی­ پی­ ام بیشترین عملکرد داشتند.

الیسیتور, کاتالاز, کارتنوئید, کلروفیل