حمیده غفاری - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
محمودرضا تدین - دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
جمشید رزمجو - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

شوری آب یا خاک یکی از مهم­ترین تنش­ ها در مناطق خشک و نیمه خشک است که به شدت رشد گیاهان را از طریق تاثیر بر فرآیندهای فیزیولوژیک محدود می­کند. آزمایش حاضر با هدف بررسی بهبود تحمل به شوری سویا با محلول­ پاشی پرولین و اسیدسالیسیلیک در سال 1395 در فضای باز گلخانه ­های دانشگاه شهرکرد در جعبه­ های کاشت با چهار تکرار به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. عامل اصلی شامل شوری در سه سطح (0، 50 و 100 میلی­مولار) و عامل فرعی محلول ­پاشی پرولین 10 میلی ­مولار، اسید سالیسیلیک 3 میلی مولار، ترکیب اسید سالیسیلیک 3 میلی ­مولار با پرولین 10 میلی­مولار، و شاهد (محلول ­پاشی با آب) بود. صفات پرولین، فعالیت آنزیم­ های آنتی­ اکسیدانی، مالون­ دآلدئید، پراکسید هیدروژن، ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی اندازه­ گیری شدند. نتایج نشان داد اثرات محلول­ پاشی پرولین و اسید سالیسیلیک به طور چشمگیری محتوای پرولین، فعالیت آنزیم ­های آنتی­ اکسیدانی، ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی را در سویا تحت تنش شوری افزایش داد. به­ علاوه، تحت شوری 100 میلی­مولار، محلول­ پاشی پرولین و اسید سالیسیلیک باعث کاهش مالون ­دآلدئید و پراکسیدهیدروژن به ترتیب 23 و 25 درصد در مقایسه با تیمار محلول­ پاشی با آب شدند. همچنین ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی در سطح شوری 100 میلی­ مولار با کاربرد پرولین و اسیدسالیسیلیک به میزان 32 و 38 درصد نسبت به محلول ­پاشی با آب افزایش یافتند. بنابراین نتایج این مطالعه نشان می­دهد کاربرد پرولین و اسیدسالیسیلیک همراه باهم، تحمل به تنش شوری در سویا را از طریق فعال کردن سیستم دفاعی آنتی ­اکسیدانی و کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشا بهبود می­دهد.

سویا, فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی, مالون دآلدئید, وزن خشک اندام هوایی