مطالعه برخی پاسخ های فیزیولوژیک به تنش خشکی در سه رقم برنج ایرانی

نظر به محدودیت منابع آبی و لزوم استفاده از گونه های متحمل، واکنش سه رقم برنج ایرانی به نام های ندا، آمل 3 و سنگ طارم نسبت به تنش خشکی در پایان مرحله رویشی موردبررسی قرار گرفت. ژنوتیپ ها در سه رژیم آبیاری شامل تیمار شاهد با سطح آبیاری نرمال 1= FTSW (جزء آب قابل تعرق خاک)، تنش خشکی ملایم (0.5= FTSW) و تنش خشکی شدید (0.2= FTSW) در 4 تکرار در یک آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سال 93-1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس و پژوهشگاه زیست فناوری طبرستان در شرایط گلخانه موردبررسی قرار گرفتند و طول ریشه، اندازه منفذ روزنه، محتوای هورمون آبسیزیک اسید و وزن خوشه در این ارقام اندازه گیری شدند. رقم ندا در هر دو سطح تنش خشکی کاهش حدود 50 درصد و رقم آمل3 تحت تنش خشکی شدید کاهش 30 درصد در مقدار ABA در برگ ها نسبت به شاهد نشان دادند. پاسخ رقم ندا ازنظر افزایش طول ریشه و کاهش محتوای ABA در برگ تحت تنش خشکی به رقم آمل3 شباهت بیشتری داشت. همچنین در رقم ندا بدون اینکه کاهشی در اندازه منافذ روزنه ها مشاهده شود کاهش 26 درصدی عملکرد دانه تحت تنش خشکی ملایم نشان داد که می تواند معیار مهمی در تحمل به تنش خشکی طولانی مدت باشد اما این کاهش در رقم آمل 3، 54 درصد همراه با کاهش معنی دار اندازه منفذ روزنه بود. رقم سنگ طارم، به عنوان والد حساس، کاهش چشمگیر و معنی داری در عملکرد دانه، طول ریشه و میزان ABA در مقابل تیمارهای تنش خشکی نشان داد. درحالی که رقم ندا در مقایسه با دو رقم دیگر تحت تیمارهای تنش خشکی دارای ریشه های طویل تری بود که با میزان ABA در ریشه همبستگی منفی و معنی داری داشت.

Keywords:

آبسیزیک اسید , برنج , تنش خشکی , طول ریشه , منفذ روزنه , وزن خوشه