سیدعبدالرضا کاظمینی - دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
محمدحسین البرزی حقیقی - دانشجوی ارشد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
هادی پیرسته انوشه - استادیار بخش تحقیقات زراعت و باغبانی، مرکز ملی تحقیقات شوری

تنش شوری از مهم ترین تنش های محیطی، بسته به شدت و مرحله رشد موجب کاهش معنی دار رشد و تغییر در تجمع و توزیع یون ها در کلزا می­شود. بدین منظور، در این پژوهش اثر سطوح متفاوت شوری آب آبیاری شامل: 4/0 (آب شهر به عنوان شاهد)، 4، 7 و 10 دسی­ زیمنس بر متر در مراحل متفاوت رشد شامل: 5 برگی، ساقه رفتن و گلدهی بر برخی ویژگی های مورفو-فیزیولوژیک کلزا رقم طلایه در محیط کنترل­ شده گلخانه در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1393 بررسی شد. نتایج نشان دادند که با افزایش سطح تنش شوری ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشک شاخساره و ریشه، محتوای رطوبت شاخساره و ریشه و همچنین غلظت پتاسیم شاخساره و ریشه کاهش یافتند، ولی شاخص محتوای کلروفیل و غلظت سدیم شاخساره و ریشه افزایش نشان دادند. تاثیر منفی تنش شوری در همه سطوح، در مرحله 5 برگی بیشتر بود و با تاخیر در اعمال تنش شوری، تاثیر منفی آن کاهش یافت. به عنوان مثال، تنش شوری در بالاترین سطح خود در مراحل 5 برگی، ساقه رفتن و گلدهی به ترتیب با کاهش 78/0%، 50/7% و 26/5% در وزن خشک شاخساره و 61/8%، 14/2% و 21/0% در وزن خشک ریشه همراه بود. آستانه تحمل به شوری (50% کاهش عملکرد) برای کلزا رقم طلایه در مراحل 5 برگی، ساقه رفتن و گلدهی به ترتیب معادل 1/2، 2/9 و 7/5 دسی زیمنس بر متر برآورد شد. نتایج این آزمایش بیان­ کننده حساسیت بیشتر مراحل اولیه رشدی کلزا به شوری است و با افزایش سن گیاه تحمل به شوری افزایش می­یابد.

آستانه تحمل, پتاسیم, سدیم, وزن خشک