محمد یوسفی - کارشناس ارشد اگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
عبدالمجید مهدوی دامغانی - گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
کورس خوشبخت - گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
هادی ویسی - گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی

استفاده کارآمد از انرژی در کشاورزی یکی از ویژگی های کشاورزی پایدار است. کو دهای شیمیایی بدلیل مصرف انرژی بالا برای تولید و فرآوری آنها یکی از نهاده های تاثیرگذار بر کارایی انرژی سیستم های کشاورزی هستند. عدم رعایت الگوی مصرف کود های شیمیایی موجب افزایش انرژی مصرفی در سیستم های تولید، کاهش کارایی مصرف انرژی و در نتیجه چال شهای زیس تمحیطی، از جمله گرمایش کره زمین، آلودگی منابع آب، خاک و هوا و در نهایت تهدید سلامت انسان م یشود. به همین منظور مطالعه ای با هدف بررسی روند مصرف کود های شیمیایی و تاثیر آن بر کارایی انرژی نظام های تولید گندم در تابستان 1389 در استان کرمانشاه انجام شد. داده های مورد نیاز برای این مطالعه با تکمیل پرسشنامه در قالب مصاحبه چهره در چهره در بین جامعه آماری گندمکاران شهرستان کنگاور با 120 کشاورز گندمکار به عنوان نمونه آماری در این منطقه بطور تصادفی جمع آوری شد. روایی و پایایی پرسشنام هها با استفاده از نرم افزارSPSS مشخص شد. نتایج مطالعه نشان داد که میانگین مصرف کو دهای شیمیایی نیتروژنه، فسفاته و پتاسه در سیست مهای تولید گندم به ترتیب 357/41 و 290ه/63 و 49/89 کیلوگرم در هکتار بود. کل انرژی ورودی در سیست مهای تولید گندم37543/75 مگاژول در هکتار بود. 34 درصد ازانرژی ورودی در سیستم های تولید مربوط به کو دهای شیمیایی بود که از این مقدار کو دهای شیمیایی نیتروژنه، فسفاته و پتاسه به ترتیب 85و13و2 درصد سهم داشتند. کارایی انرژی در سیست مهای مورد مطالعه 3/20 بدست آمد. همچنین بررسی روند بین مقادیر مصرف کود و کارایی انرژی بو منظا مهای زراعی همبستگی مستقیم و منفی بین مصرف کو دهای شیمیایی و کارایی انرژی سیست مهای تولید را نشان داد؛ بدین معنی که با افزایش مصرف کودهای شیمیایی، کارایی انرژی کاهش م ییافت. این روند نشان از عدم رعایت الگوی مصرف انرژی و در نتیجه افزایش چال شهای زیست محیطی در بو منظا مهای مورد مطالعه بود

کودهای شیمیایی، کارایی انرژی، بوم نظا مهای زراعی، چالش های زیست محیطی، کشاورزی پایدار