کاظم اله دادی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب،سازه های آبی،دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان
محمود شفاعی بجستان - استاد دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز

سرریز جانبی از انواع سازه های هیدرولیکی می باشد که در دیواره کانال اصلی احداث می شود و زمانی که سطح آب در کانال اصلی از تراز تاج سرریز بالاتر می رود، قسمتی از جریان از آن خارج می شود. در معمول ترین نوعسرریزهای جانبی، سرریز بصورت موازی جهت جریان در کانال اصلی قرار می گیرد. در این حالت خروجی جریان به داخل کانال انتقال نسبت به کانال اصلی دارای زاویه تقریبا قائم و زوایای خطوط جریان به صورت موازی باتاج سرریز می باشند. برای افزایش ضریب دبی سرریز جانبی می توان آن را بصورت مایل در دیواره کانال قرار داد که باعث افزایش طول موثر سرریز نسبت به بازشدگی دهانه می باشد و همچنین باعث می گردد که زاویه خطوط جریان گذرنده از روی تاج سرریز بصورت عمود بر تاج سرریز عبور کند که باعث افزایش دبی عبوری می گردد. در این تحقیق، با استفاده از الگوریتم جستجوی ژنتیک روی داده های آزمایشگاهی، برای تعیین ضریبدبی، که خود تابعی از مشخصات هندسی سرریز و هیدرولیک جریان در بالادست سرریز است، فرمول جامعی بدست آمده است. با استفاده از این فرمول، می توان ضریب دبی عبوری را، محاسبه کرد.

سرریز جانبی،ضریب دبی،سرریز زیگزاگی،الگوریتم ژنتیکی،عمق بحرانی