هادی اسدی رحمانی - عضو هیات موسسه تحقیقات خاک و آب
کاظم خاوازی - عضو هیات موسسه تحقیقات خاک و آب،
احمد اصغرزاده - عضو هیات موسسه تحقیقات خاک و آب،
فرهاد رجالی - عضو هیات موسسه تحقیقات خاک و آب

طبیعت خاکهای کربناتی که بخش عمده ای از اراضی زراعیی وک ب شاوغرمان را نیز شامل می گردد باعث شده تا استفاده از کودهای شیمیایی فسفره از کارایی کمی در اینگونه اراضی برخوردار بوده و بدین دلیل کشاورزان برای حصول نتیجه مورد نظر هر ساله مقادیر متنابهی از این نهاده شیمیایی را به اراضی زیر کشت اضافه نمایند فمسحفدر ودیر ت منابع دنیا و قیمت روز افزون کودهای فسفره واردات آنها را به کشور با مشکل روبرو ساخته و مصرف بی رویه آنها در کشور آلودگیهای زیست محیطی را بدنبال داشته است. چنانچه بتوان فسفر تجمع یافته در خاک را به فرم قابل استفاده گیاه تبدیل نمود میتوان ضمن کاهش مصرف کاودیه فسفره رشد و عملکرد مناسب گیاهان را نیز تضمین نمود. گروهی از میکروارگانیسم های خاکزی اعم از قارچها و باکتریها این توانایی را دارند که با استفاده از مکانیسم های ویژه ای در میکروسایتهای خاک اطراف ریشه گیاهان، فسفر را از فاز تثبیت شده خارج نمایند. جداسازی ، شناسایی، تکثیر و فورمولاسیون این میکروارگانیسم ها اساس وپایه تولید نوع جدیدی از کودهای زیستی به نام کودهای بیولوژیک فسفاتی را تشکیل داده است.در کشورهای توسعه یافته هم اکنون این نوع فراورده های زیستی از فرم تک کاربردی خارج شده و فرمولاسیون های جدید حاوی چند نوع میکروارگانیسم متفاوت با کاربردهای مختلف ازجمله تامین عناصر مورد نیاز گیاه بویژه فسفروافزایش مقاومت گیاه میزبان به انواع تنشهای زنده وغیر زنده می باشد. سابقه استفاده از این نوع فراورده های زیستی در کشور به یک دهه قبل بر می گردد.انواعی از میکروارگانیسم های بکار گرفته شده در کشور شامل میکروارگانبسم های اکسیدکننده گوگرد،میکروارگانیسم های حل کننده فسفات وقارچهای میکوریزی بوده اند..نتایج تحقیقات صورت گرفته درارتباط با این نوع نهاده های زیستی نشان داده است که دامنه تاثیر انها بسته به نوع گیاه میزب تا نفی زوی کخی صوصیا وشیمیایی خاک متفاوت بوده وکاربرد انها توانسته است 25 % تا 50 % از نیاز فسفره گیاه میزبان را تامین نمایند .حرکت به سمت استفاده از تکنولوژیهای مدرن برای تولید این میکروارگانیسمها واستفاده از فورمولاسیونهای جدید میتواند ضمن افزایش زمینه کاربرد ایبا ن ت تر کزییستی در کشور زمینه مناسبی را برای کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره فراهم آورد

کودزیستی، فسفر،قارچهای میکوریزی، میکروارگانیسم های،حل کننده فسفات