بابک محمودی - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشگاه ارومیه
محمد همتی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه،
حجت احمدی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه
ثمر بهروزی نیا - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشگاه ارومیه
لعیا نصیری - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشگاه ارومیه

اندازه گیری میزان آب تحویلی در شبکه های آبیاری، یکی از اولویت های مدیریت منابع آب کشور محسوب می شود. یکی از بسترهای مناسب جهت پایش صحت و دقت تخصیص و تحویل آب و پیاده سازی حسابداری آب در شبکه ها، وجود سامانه های اندازه گیری دقیق جریان از نوع هیدرولیکی یا الکترونیکی است؛ که گاه ممکن است با عدم قطعیت بالایی همراه باشند. اعمال مدیریت در هر زمینه ای، نیازمند آگاهی دقیق از کمیت و کیفیت پارامترهای مدیریتی در آن زمینه می باشد. هدف کلی از مدیریت بهره برداری شبکه های آبیاری، افزایش بهره وری آب می باشد که معیار اصلی تحقق این هدف، آگاهی دقیق از کمیت و کیفیت آب ورودی به کانال ها و مزارع را می طلبد. هدف از طرح تحقیقاتی حاضر بررسی هیدرولیکی عملکرد شبکه آبیاری و زهکشی مهاباد در شرایط اعمال کاهش 40 درصد مصرف آب کشاورزی می باشد. گروه پایش سازه و رودخانه دانشگاه ارومیه جهت بررسی این موضوع از نرم افزار Bentley FlowMaster استفاده نموده است. در این تحقیق اثر کاهش دبی بر تغییرات عمق آب در کانال های درجه 1 و 2 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که به طور متوسط کاهش 40 درصد مصرف آب کشاورزی و در نتیجه کاهش دبی در شبکه موجب کاهش 24 درصدی عمق نرمال می شود. با بررسی رابطه روزنه در آبگیرها مشخص می شود که این تغییرات موجب کاهش 12 درصدی دبی آبگیری می گردد. بنابراین برعکس تصورات اولیه کاهش 40 درصد مصرف آب کشاورزی موجب کاهش 40 درصدی آبگیری در آبگیر ها نمی گردد. آبگیر بالادست دبی بیشتری دریافت کرده و آبگیر پایین دست دبی کمتری دریافت خواهد کرد. در صورت اعمال کاهش دبی در شبکه ها بایستی حتما از سازه های کنترل به منظور تنظیم هد آب استفاده شود.

اندازه گیری جریان، شبکه آبیاری و زهکشی مهاباد، احیای دریاچه ارومیه، Bentley FlowMaster