فریدون نورقلی پور - اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
سعید سماوات
مهدی طهرانی

عناصر غذایی جهت تولید محصول و غذای سالم برای جمعیتی که به صورت دائم در حال افزایش است، ضروری می باشد. بنابراین عناصر غذایی بخشی حیاتی از کشاورزی پایدار می باشند که برای رشد بهینه گیاه باید در مقدار مناسب و در حد متعادل در دسترس گیاه، قرار گیرند. خاکها دارای ذخیره ای طبیعی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه می باشند اما حجم زیادی از این عناصر به صورت غیر قابل استفاده برای گیاه می باشند و نمی توانند تمامی نیازهای گیاه را فراهم سازند . بنابراین کودها برای تامین عناصر غذایی که مقدار آنها در خاک کافی نیست، طراحی شدند. طبیعت و خصوصیات کودهای شیمیایی، آلی و بیولوژیکی متفاوت بوده و هر نوع کود دارای اثرات مثبت و غیر مثبتی از لحاظ تاثیر بر رشد گیاه و حاصلخیزی خاک است. امروزه تاکید زیادی بر حفظ کیفی محیط زیست وجود دارد چرا که در نتیجه کشت متراکم ، کودهای شیمیایی به نحو وسیعی استفاده شده و این امر در طی سالیان متمادی همراه با عامل کمبود مواد آلی خاکها، باعث کاهش پتانسیل تولید در اراضی کشاورزی شده است. بنا به اظهار برخی از محققین ، کارایی مصرف عناصر غذایی که از طریق کودهای شیمیایی افزوده می شود با کاربرد توام کودهای شیمیایی و آلی افزایش یافته که گزارشهایی مشابه آن در کشت های تناوبی با گیاهانی مثل گندم، ذرت، گیاهان دارویی ، کلم و نیشکر ارائه شده است. در گیاهان دارویی نیز باعث افزایش اسانس و تیمول گردیده است. از طرفی تامین عناصر غذایی از طریق کودهای آلی جوابگوی مقدار محصولی که برای جمعیت روبه رشد باید فراهم نمود ، نخواهد بود. لذا برای تولید پایدار محصولات کشاورزی استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و آلی که مکمل یکدیگرند باید گسترش یابد. در این مقاله جنبه های مختلف کاربرد تلفیقی دو نوع کود، بررسی و ارائه می گردد.

کود شیمیایی ، آلی، تلفیق، سیستم پایدار کشاورزی