محسن شکرگذاردارابی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آگرواکولوژی دانشگاه شهرکرد
محمودرضا تدین - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد
احسان برزویان دستجردی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آگرواکولوژی دانشگاه شهرکرد

به منظور برآورد و توصیه مصرف انواع کود، پژوهشی میدانی در سال 1389 در شهرستان داراب جهت تعیین تاثیر مقدار،نحوه و نوع کودهای مصرفی توسط کشاورزان بر روی سه گیاه زراعی ذرت، پنبه و گندم مورد بررسی قرار گرفت. پرسشنام ههایی تهیه و به طور تصادفی در اختیار 100 نفر از کشاورزان مناطق مختلف شهرستان داراب قرار داده شد. پس از بررسی پرسشنامه ها، نتایج زیر به دست آمد: تنها 4 درصد از زارعین بر اساس توصیه نتایج آزمون خاک اقدام به کوددهی در زراعت های پنبه، ذرت و گندم کرده بودند. 3 درصد از زارعین از کودهای دامی به میزان 25 تا 30 تن در هکتار استفاده کرده بودند. علت عدم استفاده از کودهای دامی قیمت بالا، کمیاب بودن و احتمال افزایش آلودگی مزارع به علف های هرز بیان شد. همه کشاورزان از کودهای فسفات دار در هر سه زراعت استفاده م یکردند اما نحوه مصرف این کود در 69 درصد مزارع همراه با عملیات دیسک و لولر بود و کمتر از کودکار استفاده شده بود. با توجه به عمق ریشه ذرت و پنبه، نحوه استفاده از کود فسفات دار به صورت کودپاشی، مناسب این گیاهان زراعی نبود. با توجه به پایین بودن پتاسیم قابل جذب (کمتر از 150 میلی گرم بر کیلوگرم خاک در اکثر مناطق داراب) تنها 57 درصد کشاورزان در هر سه کشت از کود پتاس دار استفاده م یکردند. مقدار مصرف کود سوپر فسفات تریپل 150 تا 200 کیلوگرم در هکتار و سولفات پتاسیم 150 تا 200 کیلوگرم در هکتار و در حد مقدار توصیه شده برای این سه گیاه بود. مصرف کود اوره برای ذرت در 62 درصد موارد 100 تا 300 کیلوگرم در هکتار اضافه بر مقدار توصیه شده و برای پنبه در 35 درصد مزارع، تا 50 کیلوگرم در هکتار و برای گندم در 25 درصد مزارع تا 150 کیل وگرم در هکتار بیشتر از مقدار توصیه شده توسط مراکز تحقیقاتی بود. مصرف بیشتر کود نیتروژن دار توسط کشاورزان با بنیه مالی آن ها همبستگی مثبت داشت و زمان تقسیط این کود در 81 درصد مزارع مناسب نبوده و با دوره رشد این گیاهان منطبق نبود که باعث کاهش کارایی این کود و احتمال آلودگی منابع آب به نیترات م یگردد. مصرف کودهای ریزمغذی در همه موارد به صورت محلول پاشی و در 2 تا 3 مرحله و همراه با کاربرد سموم شیمیایی بود.

آزمون خاک، مصرف مازاد، نیتروژن، پتاسیم، فسفر