احمد صبوری نژاد - دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای گرایش آمریکای شمالی، دانشگاه تهران
محمد جمشیدی - استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شروع فرایند جهانی شدن، ما شاهد تغییر و تحول در حوزه جنگ بودیم. برای سال ها مفهوم جنگ برگرفته از اندیشه کلاوزویتس دارای مشخصاتی بود که آن را از حالت صلح یا غیرجنگی جدا می کرد. با این وجود تغییرات به وجود آمده در عرصه بین الملل، شروع روند تغییر در حوزه جنگ را از اواخر قرن 20 و به طور مشخص اوایل قرن 21 رقم زد. سبکی از جنگ که دارای پیچیدگی و ابهام های خاص خود است. از این رو بسیاری از کارشناسان با این سوال روبه شده اند که جنگ های جدید چه ویژگی هایی دارند در تلاش برای پاسخ به این سوال استراتژیست ها مفهوم جنگ هیبریدی را خلق نمودند. مفهومی که به رقم تلاش ها همچنان مبهم و گنگ است و تحلیل گران برای تحلیل جنگ های جدید در این قالب با مشکل مواجه اند. این مقاله با بررسی مهمترین ویژگی های جنگ های جدید از جمله کم رنگ شدن خط تمایز بین جنگ و صلح، ترکیب بازیگران دولتی و غیردولتی در یک میدان رزم، ترکیب انگیزه های جنگ و در نهایت ترکیب سبک جنگ متعارف و نامتقارن سعی کرده است گره از این ابهام گشوده و یک چارچوب منظم تحلیلی از مفهوم جنگ هیبریدی ارائه نماید.

جنگ, جنگ هیبریدی, بازیگران دولتی, بازیگران غیردولتی