عبدالحسین ضیائیان - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
پیمان کشاورز - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

اوره یکی از مهمترین کودهای نیتروژنه مصرفی در ایران است. حلالیت بالای اوره موجب افزایش تلفات نیتروژن، کاهش راندمان آن و افزایش آلودگی محیط زیست می گردد. به منظور ارزیابی و مقایسه کودهای نیتروژنه کند- رها (اوره فرمالدئید ) با کود نیتروژنه محلول و رایج در ایران (اوره)، چند پروژه تحقیقاتی بر روی تعدادی از محصولات زراعی و باغی کشور اجرا گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که کاربرد کودهای نیتروژنه اثر معنی داری بر عملکرد غده س یب زمین ی داشت . برآورد اقتصادی نشان داد که علی رغم قیمت نسبتا بالای ک ود اوره فرمالدئی د، مصرف ای ن کودها در س یب زمین ی دارای توجی ه اقتصادی است. میانگین نتایج بدست آمده از اجرا پروژه های چغندر قند نیز نشان داد که کاربرد اوره فرمالدئید در مقایسه با اوره، موجب افزایش عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید گردید. از مجموع نتایج تحقیقات انجام شده بر روی نیشکر نتیجه گیری شد که کاربرد کود اوره فرمآلدئید در مقایسه با اوره، هر چند عملکرد شکر را کمی کاهش داد اما این ک ود با کاهش تعداد دفعات کود توانست هزینه های ناشی از قیمت بالای آن را جبران نماید. نتایج آزمایشات انجام شده بر روی برنج نشان داد که هر چند استفاده از اوره فرم آلدئید در مقایسه با اوره بهتر بود اما در مجموع کاربردSCU مناسب تر از بقیه منابع بود. نتایج بررسی آماری در نارنگی نشان داد که در بالاترین سطح نیتروژن ( 200 گرم به هر درخت)، تفاوت آماری معنی داری بین سه منبع کودی سولفات آمونیوم، اوره فرم و متیلن اوره وجود نداشت. محاسبات اقتصادی نیز نشان داد که کاربرد این کود در باغات نارنگی توجیه اقتصادی دارد. در مجموع می توان نتیجه گیری نمود که کاربرد کود اوره فرمالدئید به عنوان یک کود نیتروژنه کندرها در برخی از محصولات کشور قابل توصیه است. مطالعات بیشتر و دقیق تری در زمینه براورد اقتصادی و اثرات زیست محیطی کود اوره فرمالدئید پیشنهاد می گردد.

کودهای نیتروژن کند رها، اوره با پوشش گوگرد، اوره فرمالدئید