بررسی رابطه مصرف کودهای فسفاتی و انباشت کادمیم در مزارع تحت کشت گندم در استان خوزستان

کودهای فسفاتی از منابع مهم آلودگی خاک های زراعی به کادمیم م یباشند. بنابراین، اطلاع از مقدار مصرف ای ن کودها نقش تعیین کننده ای در شناخت و اطلاع از وضعیت آلودگی این عنصر در خاکهای زراعی دارد. این مطالعه با هدف بررسی مصرف دراز مدت کودهای فسفاتی و انباشت عنصر کادمیم در خاک مزارع گندم در استان خوزستان انجام شد. بدین منظور، مصرف کودهای فسفاتی برای مناطق مختلف، طی یک دوره 27 ساله 85-59 مشخص گردید همچنین برای تعیین مقدار انباشت از روش توازن جرمی مقادیر ورودی و خروجی (با استفاده از روش نمونه برداری لاتین ها یپر کی وپ) از خاک منطقه مورد مطالعه استفاده شد. به منظور بررسی میزان آلودگی خاک به ک ادمیم، از خا ک 255 مزارع نمون ه بردار ی و غلظت کادمیم خاک (کل و قابل جذب) تعیین شد. نتایج نشان داد، مصرف کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات در ای ن بازه، تغییرات زیادی داشته است. بیشترین و کمترین مصرف کود، به ترتیب در مزارع منطقه دزفول و با غملک به میزان بیش از 185 وکیلوگرم در هکتار بود. نتایج مطالعه انباشت نشان داد، بیشترین مقدار انباشت کادمیم در منطقه دزفول به م ی زان 14/38 و کمترین درمنطقه با غملک به میزان 3 گرم در هکتار در سال می باشد. همچنین، میانگین و حداکثر غلظت کادمیم کل و قابل جذب در استان به ترتیب 1/47 و 2/19 و 0/084 و 0/35 میل یگرم در کیلوگرم خاک تعیین شد. بررسی نتایج حاصل از مصرف کود و انباشت کادمیم نشان داد که در مناطق مختلف بین مقدار مصرف کود و انباشت کادمیم رابطه مستق یمی وجود دارد . در این پژوهش کودهای فسفاتی، مهمترین دلیل افزایش غلظت کادمیم در خاک های منطقه تعیین شد.

Keywords:

انباشت , کادمیم , کودهای فسفاتی , استان خوزستان , گندم