رضا پیشقدم - استاد گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد
آیدا فیروزیان پوراصفهانی - استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) (نویسنده مسئول)
آیلین فیروزیان پوراصفهانی - استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه دامغان

نظر به اهمیت زبان و واژگان در منعکس نمودن باورهای فرهنگی حاکم بر جوامع و در نهایت، شناخت بهتر و کامل تر این باورها، جستار حاضر که در زمره پژوهش های جامعه شناسی زبان قرار دارد، بر آن شده است تا در پرتوی الگوی هایمز (1967)، به بررسی کارکردهای مختلف قطعه زبانی مرگ و عبارات مرتبط با آن، در پیکره ای نمونه از زبان فارسی بپردازد. مرگ و عبارات وابسته به آن از جمله مضامینی هستند که از زوایای مختلف فرهنگی، اجتماعی و نیز زبانی قابل تفحص و بررسی بوده و به خوبی می توانند باورهای فرهنگی جوامع را به تصویر کشند. به منظور نیل به هدف مورد نظر، نخست تعداد 673 بافت طبیعی که در آنها گفتمان مرتبط با مرگ بکار رفته بود، ضبط شد و پس از بررسی داده های گردآوری شده براساس بخش های هشتگانه مدل هایمز (1967)، موارد کاربرد این قطعه زبانی از منظر اجتماعی و زباهنگ های مرتبط حاکم در جامعه فارسی زبان استخراج گردید. یافته های حاصل از پژوهش، حاکی از آن بود که دلیل نهفته در پس کاربرد گسترده قطعه زبانی مذکور در میان فارسی زبانان، حاکمیت زباهنگ های مرگ اندیش و مرگ طلب بودن، مرده پرستی، غم ستایی و شادی گریزی در جامعه ایرانی است.

فرهنگ کاوی, کالبد شکافی زبان, زباهنگ, مدل SPEAKING هایمز, مرگ