بررسی وضعیت استاندارد فلزات سنگین در کودها

یکی از کاربردهای مهم استانداردها حفاظت از محیط زیست و سلامت مصرف کنندگان در برابر مواد و ترکیبات مصنوعی ساخته شده توسط انسان م یباشد. کودها از جمله منابع اصلی ورود فلزات سنگین به چرخه تولید کشاورزی شناخته م یشوند. فهم سرنوشت و انتقال عناصر آلاینده همانند آرسنیک، کادمیوم، سرب، جیوه و نیکل، ظرفیت این فلزات برای تجمع در خاک های کشاورزی و گیاهان رشد یافته در این خاک ها را مشخص می کند. همچنین ارزیابی پتانسیل حرکت این فلزات برای انتقال به آب های زیرزمینی و سطحی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روشن است که از تجمع این فلزات در خاک، گیاه، آب های زیر زمینی و سطحی که می تواند بر روی سلامتی انسان، حیوانات و محیط زیست اثر سوء داشته باشد، بایستی جلوگیری شود. استاندارد های مختلفی برای فلزات سنگین در کود، خاک، گیاه و آب وجود دارد که با توجه به شرایط اکولوژیکی هر کشور مقدار آن ممکن است متفاوت باشد. برای بیان حد استاندارد فلزات سنگین در کودها و سایر ترکیبات مرتبط دو دیدگاه عمومی وجود دارد. اولین دیدگاه مقدار تجمعی یک فلز سنگین را برای کاربرد در خاک در واحد زمان در نظر می گیرد. دیدگاه دوم بر اساس حداکثر غلظت فلز در یک ترکیب تولیدی ( کودهای فسفاته و کم مصرف) است. در ایران تاکنون مقادیر استاندارد برای این عناصر با توجه به شرایط خاک، اقلیم و سیستم های کشت کشور تعیین نشده است و برخی اعداد درج شده که هم اکنون مورد استفاده است بر اساس جمع بندی کارشناسی از اعداد سایر کشور ها تعیین شده است. با توجه به اینکه تعیین استاندارد دارای مبانی علمی بوده و هر کشور با توجه به فاکتورهای موثر در تعیین استاندارد این عناصر اقدام به تعیین آن می نماید بنابراین این اعداد برای کشورهای مختلف می تواند متفاوت باشد و تعیین دقیق تر آن نیازمند در نظر گرفتن تمام این پارامترها می باشد. از فاکتورهای موثر در تعیین استاندارد عناصر آلاینده در کودها، خصوصیات خاک می باشد که مطالعات اولیه نشان داده است که این پارامتر در خا کهای کشور ما متفاوت بوده و م یتواند بر روی استاندارد تعیین شده اثر بگذارد. بنابراین، لازم است در مرحله اول این اعداد بازنگری و در مرحله بعد نسبت به تعیین آنها در یک ساختار جامع اقدام شود.

Keywords:

استاندارد , فلزات سنگین , کود