فرزانه نیکفر - دانشجوی دکتری گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
علی غلامی - دانشیار خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
سیما سبزعلیپور - استادیار محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
احد نظرپور - استادیار زمین شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

آلودگی خاک به فلزات سنگین، نگرانی بزرگ زیست محیطی است. آلاینده های خاک های صنعتی می توانند به طور مستقیم وغیرمستقیم مانند بلع، تنفس ذرات و جذب پوستی، خطرات قابل توجه ای برای سلامت انسان به همراه داشته باشند. از اینرو، هدف این پژوهشارزیابی خطرات بهداشتی فلزات سنگین در خاک سطحی مناطق صنعتی شهرستان ماهشهر است. داده های برداشت شده از 47 نمونه خاکسطحی از محدوده صنعتی شهرستان ماهشهر جمع آوری شد و غلظت عناصر کادمیوم، سرب، نیکل، آرسنیک، وانادیوم، کروم، روی و مس درنمونه ها تعیین گردید. خطرات سرطانزایی و غیرسرطان زایی فلزات سنگین خاک سطحی برای سلامت انسان به تفکیک مسیرهای بلع، تنفس وجذب پوستی با استفاده از روش پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا برای کودکان و بزرگسالان ارزیابی شد . نتایج نشان داد کهبیشترین خطرات غیرسرطانزایی در هر دو گروه کودکان و بزرگسالان مربوط به جذب فلز کروم در مسیر بلع ((1-)10*1.65 و (2-)10*2.12) و کمترینآن مربوط به وانادیوم در مسیر تنفس (15-)10*9.53 بود. بررسی خطر غیرسرطان زایی فلزات سنگین در هر مسیر (HQ) حاکی از آن است که همهفلزات خطر غیرسرطان زایی کمتر از 1 داشتند. ودر حد مجاز بودند و با سلامت انسان ناسازگار نیستند .خطر غیرسرطانزایی هریک از مسیرهایجذب فلزات HQ در مسیر بلع بیشتر از مسیر جذب پوستی و در مسیر جذب پوستی بیشتر از مسیر تنفسی در هر دو گروه کودکان و بزرگسالان می باشد.

سرطان زایی، غیرسرطانزایی، مسیرهای مواجه، فلزات سمی، شهرستان ماهشهر